Data blijkt belangrijke nieuwe grondstof voor machinebouw

Wie als machinebouwer relevant wil blijven, moet de kostbare data die zijn machines opleveren, vertalen naar waardevolle inzichten. Dat vergt echter wel iets zonder de integriteit van de processen in gevaar te brengen of te verdrinken in complexiteit: een robuuste brug tussen OT en IT, tussen PLC’s en cloudplatforms, tussen fabrieksvloer en managementdashboards.

Machinebouwers die verder kijken dan de opleverdatum zien hun machines als onderdeel van een groter ecosysteem. Data en diensten zijn hierin net zo belangrijk als mechanische betrouwbaarheid. Bijvoorbeeld een machinebouwer van verpakkingssystemen, die zijn machines niet langer alleen verkoopt, maar via data-inzichten ook onderhoud en prestatiegaranties biedt. Dankzij de ABB Smart Communication Card (SCC) worden zijn machines data-gedreven assets. De SCC fungeert als veilige brug tussen machine en digitale wereld.

Van hardware naar data-gedreven waarde

Deze transformatie begint met het besef dat data een belangrijke nieuwe grondstof is van de machinebouw. Het gaat daarbij niet om het bezit van data, maar om de waarde die er is uit te halen. Die waarde manifesteert zich op drie niveaus:

• Operationeel zorgt data-denken voor een hogere uptime dankzij realtime monitoring en lokale besluitvorming, waardoor storingen sneller worden gedetecteerd en verholpen.
• Op strategisch niveau biedt het diepgaand inzicht in de prestaties van de volledige machinevloot, wat leidt tot beter onderhoudsbeheer en productieoptimalisatie.
• Op commercieel vlak opent het de deur naar nieuwe verdienmodellen, zoals pay-per-use, servicecontracten of voorspellend onderhoud, waarmee machinebouwers hun klanten langduriger en waardevoller kunnen bedienen.

De SCC ondersteunt al deze niveaus. Ze maakt het mogelijk om machine-data veilig te verzamelen, lokaal te verwerken en flexibel te delen met elk gewenst platform – van AWS of Azure tot een lokale OPC UA-server. Zo ontstaat één uniforme architectuur, ongeacht de voorkeur van de eindklant.

Intelligentie dichter bij de machine

De echte innovatie in machinebouw vindt tegenwoordig plaats aan de edge – daar waar machines draaien, sensoren meten en beslissingen binnen milliseconden moeten worden genomen. Cloudverbindingen zijn niet altijd betrouwbaar of snel genoeg om direct in te grijpen in kritische processen. Daarom brengt de SCC de intelligentie dichter bij de machine. Met ingebouwde edge-verwerking en een intuïtieve Node-RED omgeving kunnen engineers logica toevoegen zonder PLC-code aan te passen. Node-RED is een open source visueel programmeertool die nodes bevat voor het uitvoeren van complexe taken.

Zo kan de machinebouwer van verpakkingslijnen de SCC in een afgelegen fabriek laten draaien met een instabiele internetverbinding. Wanneer een trillingsensor plots een piek detecteert, grijpt de kaart lokaal in en verlaagt onmiddellijk de motorsnelheid. De machine blijft draaien, schade wordt voorkomen en de data wordt later automatisch gesynchroniseerd zodra de verbinding weer stabiel is. Het resultaat is maximale uptime met minimale stilstand: precies wat de klant verwacht in een moderne, data-gedreven fabriek.

Van kostenpost naar concurrentievoordeel

Digitalisering is geen doel op zich, maar een middel om concurrerend te blijven.  De overstap naar datadenken levert tastbare voordelen op. Slimme connectiviteit verlaagt de kosten, versnelt innovatie en versterkt de klantrelatie. Waar machinebouwers vroeger voor elke klant een aparte integratie moesten bouwen, volstaat nu één gestandaardiseerd hardware- en softwareplatform. Nieuwe functies kunnen in dagen worden ontwikkeld in plaats van weken, terwijl de realtime data-inzichten zorgen voor betere service en lagere onderhoudskosten.

Bovendien groeit de noodzaak aan cyberbeveiliging. Naarmate machines meer verbonden raken, worden ze ook aantrekkelijker als doelwit voor cyberaanvallen. De SCC speelt hierop in met ingebouwde beveiligingselementen, zoals een geïntegreerde firewall, sterke authenticatie en versleutelde TLS-communicatie. Hierdoor blijft het netwerk van de klant beschermd en wordt de drempel voor remote monitoring verlaagd.

De machinebouwer levert dezelfde verpakkingsmachine aan zowel een multinational die Azure gebruikt als aan een mkb-er met een lokale SCADA-oplossing. Dankzij de cloud-onafhankelijke architectuur van de SCC hoeft hij geen aparte gateways meer te ontwikkelen. De kaart stuurt data via MQTT naar Azure of via OPC UA naar de lokale server, afhankelijk van de klantwens. Dit bespaart duizenden euro’s aan engineering en verkort de oplevering aanzienlijk.

Stap voor stap naar data-denken

De overgang van traditionele machinebouw naar datagedreven machinebouw is geen revolutie, maar een evolutie. Het begint bij veilige en gestandaardiseerde connectiviteit, zodat machines zonder maatwerk kunnen communiceren met elk platform. De SCC ondersteunt open standaarden zoals MQTT, OPC UA en Modbus, waardoor connectiviteit geen bottleneck meer is. Vervolgens wordt de intelligentie verplaatst naar de edge, waar data direct kan worden geanalyseerd en gebruikt voor lokale besluitvorming.

Daarna komt de beveiliging: door middel van ingebouwde firewalls, Secure Boot en versleutelde verbindingen is de verbinding tussen machine en netwerk beschermd. Dit verhoogt het vertrouwen bij de IT-afdelingen van klanten en opent de deur naar nieuwe, remote services. Voor machinebouwers kan daarbij bijvoorbeeld worden gedacht aan energiemanagement, dashboards of voorspellend onderhoud.

De machinebouwer van verpakkingsmachines, die bijvoorbeeld met zijn R&D-team een energie-monitoringsdashboard wil ontwikkelen kan veel sneller stappen zetten. Met Node-RED op de SCC kan hij twee dagen data uit drie verschillende energiemeters uitlezen, op basis hiervan de kosten per batch berekenen en weergeven op een lokaal scherm. Waar dit vroeger weken kostte, kan de functionaliteit nu in 48 uur klaar zijn, en levert het bovendien een nieuw verkoopargument op.

Eenvoud, veiligheid en snelheid

Digitalisering slaagt alleen als de technologie eenvoudig en veilig te implementeren is. Machinebouwers willen geen complexe IT-trajecten, maar praktische oplossingen die direct werken. De ABB Smart Communication Card is precies daarop ontworpen: één kaart die data-extractie, lokale analyse en veilige communicatie combineert. Daarmee wordt de drempel tot digitalisering verlaagd, zonder concessies te doen aan betrouwbaarheid of veiligheid.

De rol van de machinebouwer verandert. Waar voorheen de PLC-programmeur de sleutel tot succes was, is nu de data-architect onmisbaar – iemand die begrijpt hoe informatiestromen waarde creëren. De SCC ondersteunt deze evolutie en maakt het mogelijk om met low-code tools te experimenteren, snel prototypes te ontwikkelen en iteratief te verbeteren. Engineers krijgen zo meer creatieve vrijheid, terwijl de IT-afdeling gerustgesteld wordt door de ingebouwde beveiliging. Dat maakt machinebouw niet alleen slimmer, maar ook winstgevender.