Staaljournaal: Staalmarkt zoekt naar richting

Na een onrustige zomer zoekt de Europese staalmarkt in september nog altijd naar richting. Brussel zet beleidsmatig de toon door te bevestigen dat er een opvolger komt voor de safeguard-maatregelen die op 30 juni 2026 zullen aflopen. Naar verwachting zullen die in september worden gepubliceerd. Dat meldt het Staaljournaal van Noviostaal van september.

Doel is de Europese markt te beschermen tegen oneerlijke concurrentie, in een omgeving met wereldwijde overcapaciteit, lage importprijzen en smalle marges bij Europese staalproducenten. Tegelijk werkt de EU aan de praktische uitwerking en vereenvoudiging van CBAM. Het Europees Parlement stemt in met een versimpeling die minder productcategorieën omvat, maar vrijwel alle emissies dekt. Handelaren reageren al in de markt voor verzinkte coils (HDG) met offertes op twee niveaus: inclusief en exclusief verwachte CBAM-kosten. Dit vergroot de prijsverschillen en maakt de timing van inklaring en levering belangrijker dan voorheen.

Handelsbescherming in stroomversnelling

Naast het aangekondigde nieuwe instrument werkt de Europese Commissie aan een specifiek dossier rond koudgewalste coils (CRC). Er wordt een anti-dumpingonderzoek voorbereid naar importen uit Azië. Minstens één Indiase producent is inmiddels officieel op de hoogte gebracht dat zijn leveringen onderwerp zijn van onderzoek. De onderzoeksperiode loopt van juli 2024 tot en met juni 2025. Dit past in de bredere strategie om de Europese markt af te schermen, zonder de staalverwerkende industrie onnodig te belasten. Voor warmgewalste coils (HRC) concludeerde de Commissie eerder dat er geen dumping plaatsvond door India, terwijl voor importen uit Vietnam, Egypte en Japan begin oktober definitieve heffingen worden verwacht. De rode draad: Europa intensiveert zijn handelsbescherming, maar probeert tegelijk de leveringszekerheid voor afnemers te waarborgen.

Duitse zwakte en verdeeld Zuid-Europa

Duitsland blijft intussen het zwakke hart van de Europese vraag. De industriële productie ligt in het tweede kwartaal lager dan een jaar eerder, en ook kwartaal op kwartaal is sprake van krimp. Capaciteitsbenutting blijft onder het langjarig gemiddelde en de omzet in de verwerkende industrie daalt al twee jaar op rij. Deze zwakte drukt rechtstreeks op de staalconsumptie. De bondskanselier kondigt een top aan met industrie en deelstaten om dalende productie, hoge energieprijzen en importdruk gezamenlijk te bespreken. Berlijn helpt voorlopig met verlichting van netwerkkosten en een lagere stroomheffing via het Klimaat- en Transformatiefonds, maar sector en vakbonden vragen om structurele, voorspelbare energietarieven. Zonder zo’n kader blijft investeringsbereidheid beperkt en neemt de onzekerheid toe. Zo is er bijvoorbeeld sprake van dat het ThyssenKrupp-concern overweegt zich als aandeelhouder uit de fabriek van ruwstaal in Duisburg terug te trekken. De aandeelhouders van deze faciliteit zijn Thyssenkrupp (50%), Salzgitter Stahl (30%) en het Frans Vallourec (20%). Een eventuele sluiting van de productie in Duisburg zou het verlies van duizenden werkplekken betekenen.

In Zuid-Europa laat Italië een gemengd beeld zien. In juli groeide de ruwstaalproductie opnieuw, vooral door lange producten zoals betonstaal en draadstaal. Bij vlakstaal (warmgewalst, koudgewalst en plaatstaal) was juist een lichte terugval zichtbaar. Over de eerste zeven maanden van 2025 produceerden Italiaanse staalmakers bijna 12,5 miljoen ton ruwstaal, ruim drie procent meer dan een jaar eerder, al ligt dit nog altijd onder de niveaus van 2022 en 2023. Na de zomer proberen producenten hogere officiële aanbiedingen door te voeren, maar de markt blijft terughoudend. Handelsprijzen bewegen nauwelijks en de activiteit blijft beperkt. Daarmee wordt opnieuw zichtbaar hoe producenten marges willen herstellen, terwijl de vraag dit nog niet breed ondersteunt.

Staalmarkt balanceert zonder duidelijke richting

Op de staalmarkt is begin september veel onzekerheid voelbaar. Verschillende afnemers hebben in de zomer extra voorraad gekocht in de verwachting van verhogingen in het najaar. Die blijven tot nu toe uit. In Nederland stabiliseert de basisprijs voor warmgewalste coils (HRC) op de spotmarkt net rond de zeshonderd euro per ton, af magazijn. In Zuid-Europa ligt het niveau wat lager en pogingen van fabrieken om prijzen te verhogen leiden vooral tot meer spreiding in offertes. Omdat veel importmateriaal nog in de havens wacht op inklaring, schuiven levertijden verder op. Voor HRC uit Azië ontstaan uiteenlopende prijsindicaties, maar kopers blijven voorzichtig zolang inklaringsmomenten en bijkomende kosten onzeker zijn.

Bij verzinkte coils (HDG) verschijnen inmiddels CBAM-inclusieve offertes, die circa 15-25 euro per ton boven de exclusieve niveaus liggen. Dit maakt vergelijken ingewikkelder en benadrukt het belang van strakke logistieke planning.
Beleid en markt raken steeds meer met elkaar verbonden. CBAM is niet langer alleen theorie, maar beïnvloedt dagelijks steeds vaker de prijzen en contracten. Ook het Europese emissiehandelssysteem (ETS) komt nadrukkelijker in beeld. Staalproducenten moeten voor elke ton CO2-uitstoot rechten inleveren, deels gratis, deels betaald.

Vanuit de industrie klinkt de oproep om ETS zo aan te passen dat de energietransitie uitvoerbaar blijft. De zorg is dat oplopende CO2-kosten en het afbouwen van gratis rechten de investeringsruimte beperken en de concurrentiepositie verzwakken, terwijl geïmporteerd staal met hoge uitstoot terrein wint. Het komende ETS-overleg wordt daarmee bepalend voor het tempo en de betaalbaarheid van de omschakeling.

Ook buiten Europa blijft beweging zichtbaar. In de VS zorgen hoge tarieven op staal en aluminium voor frictie, ondanks een recente hofuitspraak die delen van dit beleid onder druk zet. In Azië blijven Chinese HRC-exportprijzen stabiel, terwijl India een safeguard maatregel op vlakstaal overweegt. Voor Europa werken deze ontwikkelingen vooral door via importdruk, wisselkoersen en beschikbaarheid. Tegelijk verlaagt het Europees Parlement het voorgestelde minimumaandeel hergebruikte materialen in voertuigen voor 2030. Voor staal geeft dit op korte termijn slechts beperkte extra druk om meer schroot te gebruiken, al blijft de beleidslijn richting lagere CO2-uitstoot ongewijzigd.

Wat betekent dit voor de markt?

De korte termijn wordt bepaald door drie factoren. Ten eerste is de vraag in kernsectoren als machinebouw en auto in Duitsland nog zwak. Ten tweede zorgt beleid voor onzekerheid in timing en prijsopbouw. CBAM verschuift van papieren exercitie naar prijsonderdeel. Ten derde is importbeschikbaarheid grillig door quota en verwachte handelsmaatregelen. Dat beperkt het neerwaarts risico, maar maakt kopers voorzichtig met grote posities.

De verwachting van Noviostaal is dat september vooralsnog zijwaarts verloopt. In Noord-Europa beweegt de basisprijs voor HRC rond de zeshonderd euro per ton ex-works en kan deze in het vierde kwartaal, afhankelijk van vraagherstel, handelsdossiers en energie- en beleidskaders, verder aantrekken. In Zuid-Europa ligt het niveau traditioneel wat lager. Het neerwaarts risico lijkt beperkt door verminderde import en hogere kosten, al neemt dit toe als de Duitse markt verder verzwakt. De markt balanceert in september rond 600 euro per ton, maar minder import, CBAM en oplopende levertijden vergroten de kans dat prijzen in de komende maanden toch hoger uitkomen.

Acciaierie d’Italia

Acciaierie d’Italia (ADI) voert overnamegesprekken met Azerbeidzjaanse investeerders. Tegelijk hebben meerdere Italiaanse staalbedrijven hun oog laten vallen op afzonderlijke fabrieken van het concern, zowel in Italië als in Frankrijk. Het gaat daarbij vooral om de buizenactiviteiten, die afzonderlijk kunnen worden verkocht. De tweede aanbestedingsronde loopt tot oktober en moet ruimte bieden voor aanvullende biedingen en nieuwe geïnteresseerden. Intussen heeft de Italiaanse regering samen met lokale autoriteiten een akkoord bereikt over de decarbonisatie van de locatie in Taranto, waarmee dit dossier in elk geval meer duidelijkheid krijgt.

British Steel

De vastgelopen onderhandelingen tussen de Britse regering en eigenaar Jingye Group bemoeilijken de zoektocht naar een koper en vergroten de zorgen over duizenden banen en de laatste hoogovens in Scunthorpe. Het Chinese concern zou honderden miljoenen aan staatssteun verlangen voor een overdracht, wat Londen onacceptabel vindt. Zoals Noviostaal in het Staaljournaal van april al meldde, wees Jingye toen een steunpakket van vijfhonderd miljoen pond af en nam de regering tijdelijk de controle over om sluiting te voorkomen. Een volledige nationalisatie blijft voorlopig het uiterste scenario.

Liberty Steel

De Britse regering bereidt zich voor op een mogelijke overname van de noodlijdende staalfabriek Speciality Steels UK (SSUK) in South Yorkshire, onderdeel van Liberty Steel. De fabriek kampt met hoge schulden en dreigt failliet te gaan. Schuldeisers dringen aan op liquidatie, terwijl de eigenaar inzet op een doorstart. Directe financiële steun vanuit de overheid lijkt niet aan de orde, maar Londen houdt de mogelijkheid open om in te grijpen als de fabriek daadwerkelijk omvalt, om zo de Britse staalproductie te beschermen.

Indicatieve basisprijzen

*Bij deze prijzen dienen nog toeslagen voor kwaliteit, dikte/breedte/lengte en eventueel beitsen, evenals vrachtkosten gerekend te worden.
***Genoemde prijzen zijn indicatief, circa en geheel vrijblijvend.