Zo borg je de ­continuïteit van je maakbedrijf

Wat als morgen je belangrijkste toeleverancier wegvalt? Of als een cyberaanval je productie tot stilstand brengt? Veel bedrijven in de maakindustrie zijn kwetsbaarder dan ze denken. Een adequate risico-in­ven­ta­ri­sa­tie biedt uitkomst, leggen Risk Consultants Hans Barten en Waldo Imthorn uit. Beiden zijn gespecialiseerd in de maakindustrie en werkzaam bij Howden Nederland.

De schade kan in potentie zeer groot en impactvol zijn. “Bijvoorbeeld door omzetverlies of hogere kosten doordat alternatieve toeleveranciers moeten worden gezocht. Denk echter ook aan het verlies van klanten, imagoschade en een verslechtering van je concurrentiepositie door het niet kunnen nakomen van verplichtingen. Het kan zelfs een directe bedreiging vormen voor je voortbestaan en tot faillissement leiden”, leggen Barten en Imthorn uit. “Wij laten ondernemers vooral nadenken over de risico’s die zij lopen”, gaat Imthorn verder. Ligt er een draaiboek klaar voor het geval er iets misgaat, zodat de bedrijfsprocessen kunnen doorgaan? Ongeacht de omvang van een bedrijf, het is altijd verstandig om risico’s te inventariseren en een risicoanalyse uit te voeren.

Van brand tot cybercrime

Een grote brand of het op de markt brengen van een ondeugdelijk product kan de continuïteit van een productiebedrijf ernstig in gevaar brengen. Maar ook minder zichtbare risico’s, zoals digitale kwetsbaarheden en verstoringen in de toeleveringsketen, mogen niet worden onderschat. “In de maakindustrie ligt de focus vaak op tastbare gevaren, terwijl cyberaanvallen nog vaak worden onderschat,” zegt Barten. “Toch kunnen juist deze risico’s grote gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering.”

Aanvallen op of problemen binnen de supply chain kunnen net zo schadelijk zijn. Systemen van bedrijven in de maakindustrie zijn steeds vaker gekoppeld aan die van toeleveranciers en klanten. Deze onderlinge afhankelijkheid brengt extra risico’s met zich mee: IT-problemen bij een externe partij kunnen interne verstoringen veroorzaken en daarmee de bedrijfscontinuïteit bedreigen. Het is daarom van belang om niet alleen naar de eigen processen te kijken, maar ook inzicht te hebben in de risico’s van uitbesteding. “Is de organisatie voldoende weerbaar tegen onverwachte verstoringen, van welke aard dan ook? Onze Risk Consultants helpen ondernemers om deze risico’s breed in kaart te brengen en dragen oplossingen aan om de impact ervan te beperken,” vervolgt Imthorn.

Risico’s in kaart brengen

Voor het in kaart brengen van risico’s is inzicht nodig in de totale keten, van toeleveranciers tot afnemers. “Je brengt hierbij de zwakheden in de keten in beeld. Wat is bijvoorbeeld de afhankelijkheid van een specifieke locatie? Zijn er uitwijkmogelijkheden? Dat geldt niet alleen voor de productie, maar ook voor voorraden en leveringen van belangrijke goederen en halffabricaten. In hoeverre is de organisatie daarnaast afhankelijk van kritische machinelijnen of -onderdelen?” vertellen Barten en Imthorn. Business Impact Analyse (BIA) is hierbij een waardevol instrument om operationele risico’s in kaart te brengen. Het helpt organisaties om deze kwetsbaarheden systematisch te identificeren en te beoordelen. Door middel van een inspectie en één of meerdere interviews op locatie worden risico’s geïdentificeerd, beoordeeld en afgezet tegen het huidige preventieniveau. De resultaten worden vastgelegd in een rapport, dat dient als basis voor gerichte maatregelen om risico’s te beperken en de continuïteit van de organisatie te waarborgen.

Risico’s in kaart brengen is niet genoeg. Zonder structuur en prioritering worden kwetsbaarheden vaak te laat of helemaal niet aangepakt. Veel ondernemers komen pas in actie als het al mis is gegaan. Door risico’s actief te benoemen, te beoordelen en te beheersen, leg je een sterker fundament voor bedrijfscontinuïteit. Dat vraagt niet alleen om technische oplossingen, maar ook om breed bewustzijn en eigenaarschap binnen de hele organisatie.

Risico’s beperken en verzekeren

De maatregelen om risico’s af te dekken verschillen per organisatie, maar effectief contractmanagement is vrijwel altijd een belangrijk aandachtspunt. “Neem alle contracten kritisch door: zijn de voorwaarden juridisch getoetst, en zijn ze daadwerkelijk van toepassing op elke overeenkomst?”, zegt Imthorn. Zeker in een internationale en steeds hardere markt is goed contractbeheer essentieel. “In de maakindustrie zien we hierin grote verschillen: van strak beleid tot helemaal geen beleid.” Idealiter bescherm je als ondernemer je aansprakelijkheidspositie zo goed mogelijk, al blijft er altijd een spanningsveld tussen het beperken van risico’s en het benutten van commerciële kansen. Denk ook aan het afbouwen van de afhankelijkheid van individuele leveranciers en afnemers, onder meer door spreiding. Indien een bedrijf bijvoorbeeld voor vijftig procent afhankelijk is van één grote afnemer, kan het opzeggen van dit contract tot grote problemen leiden. Barten: “Risico’s die je financieel niet kunt of wilt dragen, kun je onder voorwaarden verzekeren – iets waarbij wij je als fullservice verzekeringsmakelaar en risicoadviseur uiteraard kunnen ondersteunen.”

Ook is het belangrijk om veranderende wet- en regelgeving actief te volgen. Een goed voorbeeld is de nieuwe Europese verordening EU 2023/988 over productveiligheid. Deze wetgeving stelt strengere eisen aan fabrikanten, importeurs en distributeurs. Ze vergroten de aansprakelijkheid bij onveilige producten en vereisen onder meer betere traceerbaarheid en snelle terugmelding. Dat heeft directe gevolgen voor je risicobeheer en verzekeringen. Denk aan dekking voor zuivere vermogensschade, kosten voor uit- en inbouw, terugroepacties of productcontaminatie. Laat daarom tijdig toetsen of je huidige verzekering nog aansluit bij deze aangescherpte wetgeving.

Buitenstaanders met frisse blik

Elk bedrijf is anders. De continuïteit van een kleine onderneming komt direct in gevaar als één van de twee bedrijfsbusjes uitvalt, terwijl een grotere onderneming met 30 wagens juist moet letten op risico’s als brand wanneer alle voertuigen op één locatie staan. Barten: “Wij kijken met een frisse, onafhankelijke blik en zien wat de ondernemer soms mist. Wij gaan het gesprek aan over risicoperceptie en -bereidheid, en helpen bewust te handelen met kennis en inzicht.” Zo dragen we bij aan het versterken van de veerkracht en continuïteit van de onderneming.

Howden Nederland

Howden Nederland is dé risicopartner voor bedrijven in de maakindustrie. Wij helpen productiebedrijven risico’s in kaart te brengen én beheersbaar te maken – van leveringsproblemen en productiestilstand tot verzuim en pensioen. Als onafhankelijke adviseur combineren we branchekennis met slimme oplossingen, zodat jij grip houdt op risico’s en met vertrouwen kunt bouwen aan je onderneming.

www.howdennederland.nl/maak