Vakbonden stellen ultimatum: Tata Steel moet reorganisatieplan herzien

De spanningen rond de aangekondigde reorganisatie bij Tata Steel Nederland lopen op. Tijdens een gezamenlijke ledenvergadering van de vakbonden gaven zo’n duizend werknemers een duidelijk signaal af: als de directie op 13 juni blijft vasthouden aan het voornemen om 1.600 banen te schrappen zonder onderbouwd toekomstplan, volgen acties – mogelijk een staking.

De directie van Tata Steel wil ingrijpend reorganiseren om vaste kosten te verlagen en de organisatie toekomstbestendig te maken. Daarbij zouden 1.600 arbeidsplaatsen verdwijnen, vooral op het hoofdkantoor in IJmuiden. Voor de werknemers is die koers onacceptabel, zeker nu er nog geen concreet perspectief ligt voor de lange termijn.

‘De boodschap voor de directie is duidelijk lijkt me’, zei Marten Jukema van CNV tijdens de vergadering. ‘In de detailaanvraag aan de ondernemingsraad van 13 juni moeten de eisen van de werknemers verwerkt zijn. Is dat niet het geval, organiseren we als bonden een driekwartvergadering en is actie de volgende stap.’

De eisen van de werknemers zijn helder: schrap het concrete aantal van 1.600 fte, geef garanties op investeringen in groen staal en werk aan een toekomstvisie waar personeel een rol in speelt. ‘De medewerkers zijn echt heel boos’, aldus Jukema. ‘Ze weigeren zich weg te laten sturen zonder dat er een gedegen plan aan ten grondslag ligt. Want één ding is duidelijk: Tata heeft juist iedereen nodig bij de transitie naar Groen Staal.’

Verstoorde verhoudingen

De onvrede onder het personeel groeide nadat de directie vorige maand een eisenbrief naast zich neerlegde. Die brief werd op 14 april overhandigd na een protestmars naar het terrein van Tata Steel. In reactie liet het staalbedrijf weten vast te houden aan de plannen op hoofdlijnen. ‘Heel teleurstellend’, vindt Jukema.

Tijdens de ledenvergadering werd duidelijk dat het geduld opraakt. ‘We hebben met elkaar afgesproken dat als in juni uit de detailadviesaanvraag van de directie blijkt dat de oorspronkelijke plannen nog steeds ongewijzigd zijn, we een ultimatum gaan sturen naar Tata Steel. Laat de directie dat verlopen, gaan we over op acties’, aldus Jukema.

Financiële achtergrond

De plannen van Tata Steel zijn afkomstig vanuit de wens om financieel slagvaardiger te opereren. Wereldwijd boekte de onderneming in het afgelopen boekjaar een geconsolideerde omzet van ruim 2.180 miljard roepie (circa 26 miljard dollar) en een EBITDA van 25.802 crore roepie – een stijging van tien procent ten opzichte van vorig jaar. Toch laten de resultaten in Europa een ander beeld zien: het Nederlandse onderdeel draaide weliswaar een positieve EBITDA van negentig miljoen euro, maar de marges zijn beperkt. In het Verenigd Koninkrijk werd zelfs een verlies geboekt van 385 miljoen pond.

Die cijfers liggen aan de basis van het streven naar kostenverlaging. In Nederland wordt gesproken over verdere automatisering en centralisatie van aansturing. Maar volgens de bonden ontbreekt een inhoudelijk plan over hoe dit moet bijdragen aan duurzame werkgelegenheid.

Groene ambities

De timing van de reorganisatie roept vragen op, zeker omdat Tata Steel tegelijk in gesprek is met de overheid over steun voor het zogeheten ‘Groen Staal’-plan. In dat plan is het behoud van werkgelegenheid een cruciale voorwaarde. Bovendien spraken vakbonden eerder nog een cao af waarin werknemers tijdelijk afzagen van loonsverhoging om ruimte te bieden aan de groene transitie.

Voor de vakbonden is het dan ook van belang dat Tata Steel investeringen in duurzaamheid niet als losstaand traject behandelt. ‘Als vakbonden praten we graag mee over verandering, maar dat moet wel perspectief opleveren, zowel voor het bedrijf als voor de medewerkers’, zegt Jukema. ‘Daarnaast eisen we de garantie dat de investeringen in groen staal overeind blijven, ook na de reorganisatie.’