Staaljournaal: Staat de staalmarkt voor een ommekeer?

De zomer van 2025 staat in het teken van politieke deals en prijsschommelingen, met voorzichtig optimisme in delen van de markt. De nieuwe handelsafspraken tussen de EU en de VS voorkomen weliswaar een handelsoorlog, maar bieden de Europese staalindustrie nog geen structurele oplossing. Dat stelt het Staaljournaal van Noviostaal van augustus.

De Amerikaanse importheffing van vijftig procent op staal blijft deels van kracht: dit tarief geldt voor staalexport boven het afgesproken quotum. Voor een aanzienlijk deel van de export blijft een tarief van vijftien procent gelden. De Europese Commissie spreekt van ‘het minst slechte scenario’ en benadrukt dat het 30%-tarief, dat per 1 augustus zou ingaan, is afgewend. Voor de meeste Europese goederen geldt nu een standaardheffing van vijftien procent, terwijl staal en aluminium onder een combinatie van tariefcontingenten en een 50%-tarief vallen. Daarmee houdt de druk op de Europese industrie aan, zeker nu het risico toeneemt dat exportvolumes richting de VS verschuiven naar de toch al zwakke thuismarkt.

Onderdeel van het bredere akkoord is ook een toezegging van de EU om jaarlijks voor 250 miljard euro aan energie uit de VS af te nemen, als alternatief voor Russische import. Deze strategische afspraak moet de samenwerking op energiegebied versterken en voorspelbaarheid voor Amerikaanse exporteurs verbeteren.

Brancheverenigingen zoals Eurofer en Eurometal waarschuwen voor een toenemend importvolume richting Europa en pleiten voor aanvullende eschermingsmaatregelen, met name voor verwerkte staalproducten. Een ‘melt and pour’-clausule wordt daarbij genoemd als mogelijke oplossing. In de markt heerst brede bezorgdheid over de lage benuttingsgraad van Europese fabrieken, die momenteel rond de 65 procent ligt. Voor een gezonde bedrijfsvoering wordt een niveau richting 85 procent noodzakelijk geacht. Elf EU- lidstaten, waaronder Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje, hebben inmiddels hun steun uitgesproken voor een nieuw systeem van importquota. Dit voorstel beoogt een structurele verlaging van de invoervolumes met veertig tot vijftig procent, waarbij het aandeel vlakstaal beperkt zou worden tot vijftien procent van de Europese marktvraag. De maatregel moet uiterlijk januari 2026 ingaan.

Gevolgen voor Europese staalmarkt

Hoewel de invoering van CBAM per 1 januari 2026 een belangrijke stap is in het Europese klimaatbeleid, wordt dit door de sector niet als voldoende beschermend ervaren. De vrees blijft bestaan dat staalproductie zal verschuiven naar landen met minder strenge milieuregels, zeker nu de vraag zwak is en buitenlandse aanbieders mogelijk proberen marktaandeel te behouden vóórdat de nieuwe heffingen ingaan. Tegelijkertijd verwachten veel marktpartijen dat het importaanbod richting het eind van het jaar juist zal afnemen, waardoor het mechanisme op termijn een prijsopdrijvend effect kan hebben. De Europese Commissie heeft bevestigd dat het niet is opgenomen in de recente handelsafspraken met de VS, ondanks Amerikaanse bezwaren. Washington blijft kritisch en beschouwt het systeem als een vorm van handelsbelemmering. Europa heeft in deze afspraken echter geen concessies gedaan. Wel is overeengekomen om gezamenlijk te kijken naar het verminderen van andere handelsdrempels.

Tegelijk klinkt in de markt bezorgdheid dat het systeem onvoldoende bescherming biedt tegen goedkoop staal van buiten Europa, vooral bij eindproducten waarin staal is verwerkt.

Aan de andere kant van de oceaan is het effect van het Amerikaanse handelsbeleid direct zichtbaar: de invoer van warmgewalste coils (HRC) daalde in juni tot het laagste niveau in meer dan tien jaar. Volgens voorlopige cijfers bedroeg het volume 79.000 ton, bijna vijftig procent minder dan in juni vorig jaar. Ook de invoer van koudgewalste coils (CRC) en Sendzimir verzinkte coils (HDG) liet stevige dalingen zien. Uitzondering waren de halfproducten (slabs, billets en blooms), die juist toenamen. Over de eerste zes maanden van dit jaar importeerde de VS ruim dertien miljoen ton staal, circa 650.000 ton minder dan in dezelfde periode vorig jaar.

Ondertussen neemt in de VS de juridische druk op het recente handelsbeleid toe. Het Amerikaanse hof van beroep buigt zich momenteel over een zaak die moet bepalen of de brede invoerheffingen die Trump via een noodwet invoerde, juridisch standhouden. In mei oordeelde een lagere rechtbank dat deze tarieven onrechtmatig zijn, maar die uitspraak is voorlopig opgeschort. Hoewel sectorale heffingen op staal en aluminium buiten de procedure vallen, kan een definitieve uitspraak alsnog gevolgen hebben voor het bredere tariefstelsel, inclusief de afspraken met de EU.

Prijsontwikkelingen en marktverwachting

De Europese markt voor warmgewalste coils (HRC) lijkt eind juli een prijsbodem te hebben bereikt. ArcelorMittal verhoogde zijn basisprijs in Noordwest-Europa naar 610 euro per ton voor leveringen in het vierde kwartaal, nadat eerder al 590 euro werd genoemd voor oktober. In Nederland en Duitsland worden spotdeals gemeld tussen 570 en 590 euro per ton, een niveau dat de afgelopen weken grotendeels standhoudt. Dit valt samen met de zomerse rust, waarin het handelsvolume laag is.

Ook in Zuid-Europa is de markt grotendeels tot stilstand gekomen. In aanloop naar de zomervakantie neemt het handelsverkeer verder af, al worden nog incidenteel volumes verhandeld. Veel marktspelers verwachten pas vanaf september meer beweging, mede door CBAM-onzekerheid en hogere importkosten. Staalproducenten hopen dat dit najaar het begin markeert van een langzame maar gestage prijsherstelbeweging richting 2026.

De prijzen voor Sendzimir verzinkt staal tonen ook een lichte stijging. In Noordwest- Europa ligt het niveau inmiddels op circa 655 euro per ton EXW, mede door hogere fabrieksaanbiedingen en verschuivende levertijden naar september en oktober. Kopers in Europa blijven terughoudend met nieuwe importboekingen, vooral uit Vietnam. De onzekerheid rond CBAM, met verwachte heffingen vanaf januari 2026 van minimaal vijftig euro per ton, zorgt ervoor dat veel handelaren het risico voorlopig niet nemen.

Daarnaast wordt per 1 augustus ook de landenlimiet binnen het ‘andere landen’-quotum voor HDG van autokwaliteit (categorie 4B) opgeheven. Hierdoor kunnen onder meer Vietnam en Turkije gemakkelijker gebruikmaken van het volledige quotum, wat mogelijk extra importvolume oplevert. Zou dit erop wijzen dat de maatregel is bedoeld om de Europese auto-industrie een steuntje in de rug te geven, door de beschikbaarheid van Sendzimir verzinkt staal van autokwaliteit voor verwerkers binnen de EU te vergroten?

Door veranderende importstromen en de aanloop naar CBAM lijkt het aanbod in het vierde kwartaal verder te versmallen. Ook wereldwijd bewegen de prijzen omhoog, onder meer door stijgende exportprijzen uit China. Tegelijkertijd gaan er geluiden rond dat de CBAM-heffing voor geïmporteerd staal straks wordt berekend op basis van een uitstoot van 1,3 tot 1,4 ton CO2 per ton staal, wat grofweg overeenkomt met de gemiddelde CO2- uitstoot bij Europese productie. Voor producten met een hogere uitstoot zou dat flink in de papieren kunnen lopen. Deze factoren versterken het beeld dat de markt zich voorbereidt op hogere niveaus. Of de aangekondigde prijsstijgingen voor leveringen in oktober daadwerkelijk worden aanvaard, hangt nog af van importdruk, seizoensinvloeden en de uitwerking van CBAM. Toch verwacht Noviostaal dat dit het begin is van een geleidelijke prijsstijging in het najaar.
De komende maanden worden interessant, zeker nu de eerste signalen van herstel zich aandienen.

ArcelorMittal

De grootste staalproducent van Europa, heeft aangekondigd om hoogoven nr. 3 op de locatie in Dąbrowa Górnicza (Polen) tijdelijk stil te leggen. De maatregel komt voort uit steeds moeilijkere marktomstandigheden en toenemende importdruk. De betreffende hoogoven, met een jaarlijkse capaciteit van circa 2,3 miljoen ton, zal naar verwachting binnen enkele weken buiten gebruik worden gesteld. De staalproducent zal de marktontwikkelingen nauwlettend blijven volgen en is voornemens om de hoogoven zo snel mogelijk weer op te starten zodra de marktomstandigheden dat toelaten. ArcelorMittal heeft haar hoogoven nr. 4 in Duinkerken, Frankrijk, met een productiecapaciteit van zo’n 3,6 miljoen ton per jaar, na meer dan drie maanden gepland onderhoud weer opgestart.

Acciaierie d’Italia

De Italiaanse overheid heeft een aanvullende lening van tweehonderd miljoen euro goedgekeurd om de lopende activiteiten van Acciaierie d’Italia (Adl) te ondersteunen. De financiering loopt tot 2025 en is bedoeld om de veilige en ononderbroken werking van de fabriek te garanderen via onderhoud, renovatie en upgrades.

Deze lening sluit aan bij eerdere overheidssteun: in maart 2025 keurde de Italiaanse Senaat al een wetsvoorstel goed om vierhonderd miljoen euro toe te wijzen voor de productieactiviteiten van Adl, plus tachtig miljoen euro voor milieumaatregelen. De
steunmaatregelen zijn onderdeel van het bredere decarbonisatieprogramma, waaronder de bouw van EAF-gebaseerde staalinstallaties met een jaarlijkse capaciteit van circa acht miljoen ton.

Liberty Steel

Liberty Galati heeft een faillissement voorkomen nadat de rechtbank op 1 augustus het schuldsaneringsplan heeft goedgekeurd, ondanks herhaald verzet van de Roemeense belastingdienst. Het vierjarige plan, gesteund door 52 procent van de schuldeisers, omvat gunstigere voorwaarden en een toezegging van honderd miljoen euro financiering door meerderheidsaandeelhouder GFG Alliance om de liquiditeit tot eind 2052 te waarborgen. In juli werd de productielijn voor kwarto platen met een capaciteit van 1,2 miljoen ton per jaar opnieuw in gebruik genomen, kort na de herstart van hoogoven 5 in juni (2 miljoen ton per jaar). Begin juli werd echter opnieuw melding gemaakt van een stillegging van deze hoogoven.

Indicatieve basisprijzen

*Bij deze prijzen dienen nog toeslagen voor kwaliteit, dikte/breedte/lengte en eventueel beitsen, evenals vrachtkosten gerekend te worden.
***Genoemde prijzen zijn indicatief, circa en geheel vrijblijvend.