Nederlands bedrijfsleven optimistisch over 2026

Een peiling onder ondernemers en leidinggevenden met financiële verantwoordelijkheid vertoont ruim optimisme over het komende jaar: 41 procent verwacht dat de omzet van de eigen organisatie zal toenemen, 37 procent verwacht dat van de organisatiewinst. Slechts zeventien procent verwacht dat de eigen winst daalt, voor de omzet is dat vijftien procent.

Deze bedrijfsresultaten worden naar verwachting met hetzelfde aantal mensen behaald, terwijl een aanzienlijke groep een veel grotere inzet van kunstmatige intelligentie en digitalisering van bedrijfsprocessen verwacht. Dit optimisme heerst vooral aan de rechterkant van het politieke spectrum. De meest genoemde dreiging voor het bedrijfsleven is politieke stilstand in Nederland.

Onderzoek van Nextens fiscale software onder ondernemers met personeel en financieel managers laat zien dat het bedrijfsleven niet gebukt gaat onder internationale en nationale politieke zorgen. Bijna de helft van alle respondenten in de profitsector verwacht dat de omzet in 2026 toeneemt. Het meest positief zijn de zakelijke dienstverlening met 52 procent, transport & logistiek met 51 procent, financiële dienstverlening met 48 procent, ICT met 47 procent, de bouw met 47 procent en de horeca met 44 procent. De verwachting dat ook hun winst stijgt ligt in de meeste sectoren iets lager.

Internationale en nationale dreiging

In 2025 speelden diverse internationale en nationale bedreigingen van stabiliteit en groei. Voor 2026 zien respondenten met 34 procent vooral politieke stilstand in Nederland als grote zorg. Enige zorgen hierover heeft daarboven nog veertig procent van de respondenten. Grote zorg leeft met name in de landbouw met 53 procent. Daarna volgen de industrie en het openbaar bestuur beide met vijftig procent. Vervolgens heeft 33 procent van de respondenten grote zorgen over cyberaanvallen. Verdere escalatie van de oorlog in de Oekraïne is voor 29 procent een grote zorg. Slechts 22 procent ziet stagnatie van de economie in de Eurozone en/of een handelsoorlog tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten als grote zorg. Zorgen voor stagnatie in de Eurozone of een handelsoorlog leven vooral in internationaal opererende sectoren zoals de handel, landbouw en logistiek.

AI en personeel

In Nederland hebben ondernemers, leidinggevenden en financieel managers voor het komende jaar grote verwachtingen van het gebruik van kunstmatige intelligentie, ofwel AI, in hun bedrijfsprocessen. Maar liefst 67 procent verwacht een lichte tot sterke stijging hiervan in 2026 in de eigen organisatie. Daarbij verwacht 62 procent een lichte tot sterke toename in de digitalisering van hun bedrijfsprocessen. Deze verwachting leeft in vergelijkbaar hoge mate onder de respondenten, ongeacht leeftijd, provincie, arbeidsparticipatie, opleiding of politieke voorkeur.

Toch verwachten de meeste respondenten niet dat de inzet van AI samengaat met grote veranderingen in het aantal collega’s. Groei van het personeelsbestand verwachten respondenten in het openbaar bestuur en overheidsdiensten, waaronder bijvoorbeeld ook defensie valt, waarvan 56 procent een lichte tot sterke stijging verwacht. In de ICT ligt dat op 38 procent en in de bouw op 36 procent.