Metaalunie: Nieuwe exportkansen lonken voor mkb-maakindustrie

Volgens recente sectoranalyses van ING en ABN AMRO blijft 2025 een complex jaar voor de Nederlandse industrie, en in het bijzonder voor de mkb-maakindustrie. Geopolitieke spanningen, toenemende handelstarieven en instabiele toeleveringsketens zetten de exportpositie van bedrijven in metaal en techniek verder onder druk.

‘Toch laten beide rapporten zien dat er naast bedreigingen ook volop kansen zijn. Nieuwe handelsverdragen, opkomende markten en toenemende vraag in sectoren als defensie en bouw bieden perspectief voor bedrijven die zich tijdig aanpassen en gericht internationaliseren’, zegt Carel van Vliet, adviseur internationaal ondernemen Koninklijke Metaalunie.

De aanhoudende geopolitieke spanningen en wereldwijde handelsoorlogen blijven ook in 2025 grote invloed uitoefenen op de Nederlandse mkb-maakindustrie, vooral op de veelal exportgerichte mkb-maakbedrijven binnen de metaal- en technieksector. Deze bedrijven ervaren volgens van Vliet een onzekere internationale markt waarin invoerheffingen, wisselende handelsregels en politieke onzekerheden de groei stevig remmen. ‘Voor veel ondernemers uit de mkb-maakindustrie is het een uitdaging om hun productie en leveringen stabiel te houden en tegelijkertijd nieuwe markten te verkennen.’

Impact van de VS op export

De Verenigde Staten vormen na de EU en China de op twee na belangrijkste exportbestemming voor Nederlandse maakbedrijven, met een aandeel van circa zeven procent. Hoewel dit aandeel op het eerste gezicht bescheiden is, merken mkb-maakbedrijven de gevolgen van de Amerikaanse invoerheffingen duidelijk in hun orderportefeuilles. Van Vliet: ‘De invoerheffingen zorgen voor terughoudendheid bij Amerikaanse klanten en maken het lastiger voor kleinere producenten om concurrerend te blijven. Het tijdelijke effect van ‘frontloading’ aan het begin van 2025, waarbij Amerikaanse bedrijven extra bestellingen plaatsten uit angst voor verdere tariefsverhogingen, is inmiddels voorbij. Dit onderstreept de kwetsbaarheid van de MKB-maakindustrie voor externe handelsinvloeden.’ Voor deze ondernemers is het essentieel dat er snel duidelijkheid komt over handelsrelaties, bijvoorbeeld door een handelsdeal tussen de EU en de VS. ‘Zo’n akkoord kan onzekerheden wegnemen en het vertrouwen in de markt herstellen, wat cruciaal is voor de kleinere en middelgrote bedrijven die vaak minder buffer hebben tegen prijsschommelingen en politieke risico’s.’

Nieuwe markten en exportkansen

De huidige handelsuitdagingen zetten mkb-maakbedrijven aan om actief hun exportmarkten te diversifiëren. Opkomende handelsverdragen met Mercosur, Mexico en diverse Aziatische landen bieden kansen voor Nederlandse mkb-maakbedrijven die gespecialiseerd zijn in hoogwaardige en technische producten. ‘Deze markten vragen om innovatieve, flexibele en kwalitatief sterke leveranciers – eigenschappen waarin Nederlandse mkb-maakbedrijven zich vaak onderscheiden’, meent van Vliet. ‘Voor de Nederlandse mkb-maakindustrie is het benutten van deze kansen cruciaal om de afhankelijkheid van traditionele markten zoals de VS te verkleinen. Nieuwe markten bieden niet alleen verkoopkansen, maar ook ruimte voor samenwerkingen, kennisuitwisseling en technologische innovatie. Dit draagt bij aan een sterkere, weerbaardere positie van de Nederlandse mkb-maakindustrie op de wereldmarkt.’

Vooruitblik

Hoewel 2025 opnieuw uitdagend is voor de internationale handel, zien Nederlandse mkb-maakbedrijven dankzij nieuwe handelsverdragen en opkomende markten volop kansen. Van Vliet: ‘Door zich goed voor te bereiden, flexibel te blijven en nieuwe exportmogelijkheden te benutten, kunnen zij hun concurrentiepositie versterken en duurzaam groeien. Blijf daarom goed geïnformeerd over internationale ontwikkelingen en benut de ondersteuning die er speciaal voor de mkb-maakbedrijven is.’

Samenwerking en ondersteuning

Het verkennen van buitenlandse markten en het navigeren door complexe handelsregels kan voor ondernemers een uitdaging zijn. Daarom zijn er organisaties zoals de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) die ondersteuning bieden bij internationaal zakendoen. Via RVO kunnen bedrijven terecht voor advies over subsidies voor internationaal zakendoen, marktinformatie en het vinden van buitenlandse zakenpartners.

Metaalunie werkt nauw samen met RVO en andere relevante instanties om leden optimaal te ondersteunen bij hun internationale ambities. Door gebruik te maken van deze samenwerkingen kunnen mkb-maakbedrijven efficiënter en met meer vertrouwen nieuwe markten betreden. Ook bieden dergelijke partnerschappen mogelijkheden om deel te nemen aan handelsmissies, netwerkbijeenkomsten en internationale beurzen, wat de zichtbaarheid en kansen van Nederlandse mkb-maakbedrijven vergroot.

Advies voor Nederlandse mkb-maakindustrie

• Onderzoek groeimarkten: Focus op regio’s buiten de VS met gunstige handelsverdragen, zoals Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië, waar mkb-maakbedrijven nieuwe klanten kunnen vinden.
• Wees wendbaar en voorbereid: Volg internationale regelgeving en handelsontwikkelingen op de voet om snel te kunnen schakelen bij wijzigingen die invloed hebben op import en export.
• Versterk samenwerking: Zoek partners binnen de keten en brancheorganisaties om samen te investeren in markttoegang, innovatie en exportondersteuning.
• Maak gebruik van hulp en subsidies: Metaalunie en RVO bieden, specifiek voor mkb-maakbedrijven, hulp, subsidies en advies om de internationale handel te faciliteren en risico’s te beperken.