Column Joachim Driessen: Bomen in een zzp bos

Het was voor ons ondernemers jarenlang de manier om een flexibele schil op te bouwen, de inzet van zzp’ers. Na de chaotische start van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) als vervanger van de var is deze in 2016 buiten werking gezet en sindsdien functioneerden de meeste bedrijven, die zzp’ers inzetten, waaronder het mijne, eigenlijk prima.

Iemand die de vastheid van een arbeidsovereenkomst wilde kon dat doen met de schaarste die er op de arbeidsmarkt is, maar als je de zelfstandigheid en flexibiliteit wilde om zelf te bepalen wanneer en voor wie je werkt kon dat ook.

Natuurlijk, er waren uitwassen, waar de rechter aan te pas moest komen, maar dan waren het vooral de werknemers die een dienstverband eisten en het oordeel van de rechter was wat mij betreft prima.

De chaos ontstond weer toen de Belastingdienst opeens aankondigde opnieuw te gaan controleren op schijnzelfstandigheid en doet dat met dezelfde vage termen uit 2016 als gezagsrelatie, welke gereedschappen een zzp’er gebruikt en of het verdringen van ‘normaal’ werk zou zijn. De paniek sloeg toe in de bouw, ziekenhuizen en vele andere bedrijven die veel met zzp’ers werken. Waarom deze stap? De minister werkt aan een nieuwe Wet DBA, die in 2026 ingevoerd zou moeten worden. Welke logica heeft deze paniek veroorzaakt? Voor mij onnavolgbaar.

Een timmerfabriek uit Beverwijk ging erdoor failliet, omdat deze geen mensen meer kon krijgen om de opdrachten te doen. Persoonlijk probeer ik al een jaar een serre vernieuwd te krijgen, maar het bouwbedrijf zegt geen zzp’ers meer te kunnen vinden uit angst voor boetes en naheffingen en de zorg, toch al kwetsbaar klaagt steen en been.

De crux is dezelfde uit 2016; onduidelijkheid over wat wel of niet zelfstandig is. Het nieuwe wetsvoorstel is inmiddels klaar en probeert duidelijkheid te scheppen. Ik ben voorzichtig positief. Een zzp’er moet ondernemer zijn, dus btw afdragen, investeren in haar bedrijf en een minimum uurtarief vragen. Dat laatste is nieuw en past beter dan de vage term ‘gezagsrelatie’. Het oude adagium ‘wie betaalt bepaalt’ maakt dat er altijd een gezagsrelatie is tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, die weinig verschilt met die van een werknemer. Dat er een minimum uurtarief komt is veel duidelijker. Je moet als ondernemer je eigen loon ervan kunnen betalen, maar ook de kosten als een aov, pensioen en administratie. Dat geeft veel meer duidelijkheid.

Geef ondernemers in deze krappe arbeidsmarkt een beetje lucht en ruimte door zzp’ers in te zetten waar wij dat nodig achten. Totdat die nieuwe wet er is mag de Belastingdienst wat mij betreft openlijk stoppen met hun aangekondigde controles en kan ze haar tijd beter besteden. Of huurt ze zzp’ers in voor deze controles.

Joachim Driessen,

onafhankelijk adviseur

Reageren?

E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl