Ondernemers missen ruimte voor vernieuwing

Ondernemers focussen op behoud en efficiëntie. Innovatie blijft liggen door gebrek aan prioriteit, kennis en tijd, zo blijkt uit KVK onderzoek onder zzp’ers en mkb’ers.

Veel Nederlandse ondernemers zetten met name in op het behouden van hun huidige situatie en het efficiënter maken van bestaande bedrijfsprocessen. Digitalisering wordt daarbij vooral praktisch ingezet: als middel om direct processen te verbeteren en tijd te besparen. Aan strategische vernieuwing – zoals groeien en schaalvergroting – denken ondernemers minder vaak, als het gaat over de toekomst van hun bedrijf.

Zzp’ers en mkb’ers: andere accenten, gedeelde zorgen

In hun associaties met toekomstbestendig ondernemen leggen zzp’ers vaker de nadruk op persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijk verantwoord ondernemen en financieel gezond blijven. Mkb’ers noemen vaker technologie, duurzaamheid en het inspelen op regelgeving. Toch geldt voor beide groepen dat behoud van wat ze hebben opgebouwd een belangrijke drijfveer blijft. Zorgen over tijdgebrek, digitale risico’s en onduidelijke regelgeving versterken die behoudsreflex.

Toekomstgericht ondernemen: ambitie en praktijk

Ondernemers koppelen toekomstgericht ondernemen aan thema’s als digitalisering, duurzaamheid en regelgeving. Gevraagd naar de prioriteiten voor de toekomst van hun eigen bedrijf, noemen ze vooral:

• Behoud van wat ze hebben (38%)
• Efficiënter werken (35%)
• Werken vanuit hun passie – vooral zzp’ers
• Overdracht van een gezond bedrijf – vooral mkb’ers

Uit het onderzoek blijkt dat ondernemers het lastig vinden om de door hen genoemde toekomstgerichte thema’s vorm te geven. Zzp’ers geven aan dat ze hier onvoldoende prioriteit aan kunnen geven, of het niet nodig vinden. Mkb’ers noemen gebrek aan tijd, kennis en middelen en maken zich zorgen over cybercriminaliteit en onduidelijke regelgeving. Bij beide groepen speelt dus vooral het tekort aan vaardigheden (17%) en het gebrek aan prioriteit (23%) een rol.

Digitalisering: vooral gericht op efficiëntie

Ondanks de belemmeringen is ruim de helft van de ondernemers actief bezig met digitalisering en automatisering. De motivatie hiervoor is voornamelijk praktisch: efficiënter werken en meer gemak. Innovatie wordt veel minder vaak genoemd als drijfveer. Digitalisering wordt daarmee vooral ingezet als hulpmiddel om bestaande processen te verbeteren en minder als strategisch middel voor vernieuwing en groei.

‘Behoud maakt kwetsbaar‘

‘Als ondernemers zich vooral richten op het behouden van hun huidige situatie, lopen ze het risico kansen voor vernieuwing mis te lopen’, zegt Jacob van der Vis, adviseur bij KVK. ‘Juist nu – in een tijd van technologische versnelling en maatschappelijke transities – is het belangrijk om ook ruimte te maken voor innovatie en ontwikkeling. Toekomstgericht ondernemen vraagt meer dan alleen het digitaliseren van de administratie, het gaat om actief inspelen op veranderingen.’

Van der Vis wijst ook op de kloof tussen mkb’ers en zzp’ers: ‘Zzp’ers hebben vaak minder toegang tot kennis, netwerken en ondersteuning. Als we die kloof niet verkleinen, kan het voor veel kleine ondernemers lastig worden om mee te bewegen met de ontwikkelingen.’ Volgens Van der Vis is dat niet alleen een uitdaging voor de ondernemers zelf, maar ook voor de bredere economie: ‘Een sterke, toekomstbestendige ondernemersbasis draagt bij aan innovatie, concurrentiekracht en maatschappelijke veerkracht.’

Verwachtingen van overheid en KVK

Ondernemers verwachten steun van overheid en KVK bij het versterken van hun toekomstbestendigheid. Van de overheid gaat het dan om het verminderen van regeldruk, betere toegang tot financiering en subsidies, ondersteuning bij digitalisering en verduurzaming en een duidelijker en meer samenhangend dienstverleningsaanbod. KVK biedt het KVK Adviesteam voor informatie en advies, online tools en webinars. Tijdens de KVK Ondernemersdagen op 14 en 15 november worden deze thema’s dan ook verder uitgediept in diverse workshops.