De Specialist: Personeel behouden, hoe doe je dat?

Het zal niemand ontgaan zijn dat er overal grote personeels­tekorten zijn. Bedrijven en instellingen klagen al jaren steen en been. En ondanks veel goede acties is de aanwas van jong ­personeel nog altijd te laag om alleen al de pensioenuitstroom te compenseren.

Maar behalve het bekende klagen, steken ook veel oude bekenden weer de kop op. Zoals het halen van medewerkers uit het buitenland. Nog afgezien van de vraag of het netjes is om goede vakmensen uit andere landen weg te halen, dat verzwakt hun economie, levert het ook in Nederland weer extra problemen op. Behalve huisvestingsproblemen en uitbuiting, gaan ook deze mensen een keer met pensioen.

Kortom, het halen van mensen uit andere landen is een kortetermijnoplossing die structureel niets oplost. Uiteindelijk zullen we hier in Nederland onze eigen problemen moeten oplossen. Zaken als robotisering, AI en automatisering zijn in sommige gevallen prima oplossingen, maar hebben nog steeds vakmensen nodig om goed te functioneren. Ieder bedrijf dat wel eens een lasrobot heeft aangeschaft weet wat ik hier mee bedoel.

Verloop

Wat mij echter vaak opvalt is hoe bedrijven met hun huidige personeel omgaan. Er is bij veel bedrijven een groot verloop. Terwijl ik bij goed lopende bedrijven geen verloop zie. En we weten allemaal dat personeel behouden veel goedkoper is dan nieuwe mensen aannemen. Maar zeggen ondernemers: veel personeel voldoet gewoon niet, werkt niet goed of hard genoeg etc. En dat kan best kloppen. Mijn vraag is dan altijd: ligt dat uitsluitend aan bepaalde medewerkers of heeft de organisatie daar ook een aandeel in? En de volgende vraag is dan: wordt het niet-functioneren van een medewerker geheel door deze persoon alleen bepaald? Als ik personeel van bedrijven spreek hoor ik toch weer vaak verhalen over niet goed werkende systemen, overspannen management of een slechte sfeer in de organisatie. Ook in kranten lezen we vaak artikelen over pesten op het werk en nog erger.

Oplossingen

Kortom, mijn punt is hier dat men wel kan klagen over personeel, maar dat men beter naar oplossingen kan zoeken. Immers het is nog steeds goedkoper om een slecht functionerende medewerker te laten verbeteren dan een nieuwe medewerker te zoeken. Nu zeggen vooral metaalondernemers – en niet onterecht- dat zij geen psycholoog zijn. Maar dat hoeft ook niet. Om een goede sfeer in een organisatie te krijgen hoef je echt geen afgestudeerde psycholoog te zijn. Meestal is een menselijke omgang al voldoende, soms is meer nodig.

Al een paar keer ben ik ondernemers tegen gekomen die hun personeel als onderdanen zagen. Het personeel moest gewoon harder werken en niet zeuren. Ik weet niet hoe u zou reageren als uw directeur u zo behandelde? Waarschijnlijk zult u niet harder gaan werken, maar een betere chef zoeken. En zo denken er velen. Goed personeel is moeilijk te vinden, maar goed personeel behouden, daar moet je ook moeite voor doen. Is dat moeilijk? Nee, zou ik zeggen. Begin het bedrijf als een organisatie te zien waarin iedere medewerker een bijdrage gaat leveren op basis van goed vakmanschap en goede werkinstructies en afspraken. Veel problemen in organisaties worden door onduidelijkheid veroorzaakt. Gemakkelijk op te lossen lijkt mij.

Vragen

Een ander gemakkelijk punt is gewoon vragen wat medewerkers nodig hebben om hun werk goed uit te voeren. Veel ondernemers zijn bang dat medewerkers dan alleen een hoger loon vragen, maar dat is echt niet zo. Een vakman zal vragen om goede gereedschappen en materialen en duidelijke lijnen in de organisatie. U hoeft op dat vlak eigenlijk zelf helemaal niets te verzinnen, uw organisatie weet dat echt wel. Uiteraard bepaalt u als ondernemer wel welke wensen u inwilligt en welke niet. Dat laatste is nooit een probleem als er een goede uitleg bij zit.

Bovenstaande is belangrijk en ook een continue bezigheid. Maar andere onderdelen van een goede organisatie waar mensen graag willen werken is een goede sfeer. Simpele zaken als een zomerbarbecue voor het personeel of een eindejaarsfeest leveren enorm veel goodwill op in de organisatie.

Rotte appel

Tenslotte nog wel een moeilijk onderwerp: de rotte appel in de organisatie. Het komt altijd wel een keer voor dat er een medewerker zich niet aan de regels houdt en niet wil verbeteren. Veel ondernemers durven dan niet hard op te treden, maar dat is het slechtste wat u kunt doen. Want niet alleen u ergert zich aan de rotte appel, ook uw personeel.Hier geldt maar één oplossing: direct goed aanpakken. Hiervoor is het sanctiebeleid en als dat goed opgezet is, kan elke rotte appel effectief aangepakt worden. Doe dit dan ook, want een slechte medewerker verziekt uiteindelijk de hele organisatie.

Conclusie: besteedt veel aandacht aan het behouden van personeel door gerichte opleidingen, een goede ondersteuning van vaklui en goede werkmethoden. Zorg voor een open en gezellige sfeer, maar pak slechte medewerkers ook hard aan.

Contact over dit onderwerp?
hartgers@pkm.nl of redactie@vraagenaanbod.nl