Rapidpro toont aan: 3D-printen wordt volwassen

Iedereen lijkt nu toch wel doordrongen van het feit dat additive manufacturing, oftewel 3D-printen, een productietechnologie is die zijn plek gaat krijgen in de maakindustrie. Niet alleen voor prototyping, ook voor onderdelen in machines en kleine series eindstukken.

Maar je moet niet zoeken naar die ene killer applicatie. Zoek naar producten waaraan je met 3D-printen waarde toevoegt, zo betoogde Fried Vancraen, 25 jaar geleden de oprichter van Materialise en nog steeds de CEO van één van ‘s werelds grootste 3D-printbedrijven. Die producten kunnen in de zorg toegepast worden, maar ook in de productie. Of in consumentenproducten. Eén van de bedrijven waarmee Materialise intensief samenwerkt is kofferfabrikant Samsonite. Aanvankelijk ging het om prototyping, nu wordt er veel geëxperimenteerd rondom design. ‘Texturen op koffers printen. Of zonder te investeren in matrijzen en andere technieken onderdelen maken.’ Materialise maakte op de beurs in Veldhoven bekend een Belgisch bedrijf te hebben overgenomen dat aluminium 3D-print. Na 25 jaar uitsluitend met kunststoffen te hebben gewerkt, gaat Materialise nu dus ook metaal 3D-printen.

De vraag naar 3D-metaalprinten groeit. ‘Het kriebelt in de metaalmarkt’, aldus Jan Floor van Egmond, directeur van Landré. ‘Veel toeleveranciers zien de ontwikkelingen bij de OEM’ers en ze volgen de techniek nadrukkelijk. Een aantal wil instappen, maar er wordt nog geaarzeld.’ Overigens werd pas na de beurs bekend dat Landré een nieuwe vertegenwoordiging heeft binnengehaald, namelijk die van Optomec. Dit is een Amerikaanse fabrikant van additive manufacturing technologie voor metaal. In tegenstelling tot de poederbedtechnologie van Concept Laser, waarvan de kleinste machine op Rapidpro werd getoond, werkt Optomec met metaalpoeder dat in de laserstraal wordt gebracht.

De afwachtende houding in de metaal werd bevestigd door zowel Henny te Pas van Bendertechiek (EOS) als Philippe Reinders Folmer van Renishaw. ‘In België wordt veel sneller beslist om te investeren’, aldus Philippe. ‘Misschien heeft het te maken met het feit dat Nederland een toeleveringsland is.’ Volgens Te Pas van Bendertechniek moet er in de keten veel meer samengewerkt gaan worden wil Nederland op het vlak van 3D-metaalprinten de boot niet missen. ‘We lopen nu al enkele jaren achter op een land als Duitsland.’ Bendertechniek toont de EOS 290M, de nieuwste machine voor het 3D-metaalprinten, ook tijdens de Demoweek in Veenendaal (vanaf 17 maart). Opvallend is overigens dat blijkbaar vooral servicebureaus momenteel in de markt voor het 3D-metaalprinten stappen. 3Dealise was vorig jaar de eerste met het 3D-printen van gietkernen. Op Rapidpro presenteerde zich ook EDS-Casting, dat 3D-printen niet alleen inzet in de prototype fase maar ook in het gieten van enkelstuks en kleine series.

3D-printen grote werkstukken

Een veel gehoorde opmerking dat 3D-printen iets is voor kleine producten, werd op Rapidpro onderuit gehaald. Jasper Menger van Robot Printing toonde hoe je met een printkop op een robot eenvoudig grote producten uit kunststof kunt vervaardigen. Daarmee zijn de mogelijkheden schier onbegrensd. ‘Als we de robot op een track plaatsen, kunnen we nog veel grotere producten maken’, zegt Menger. Hij heeft de technologie zelf ontwikkeld en is sinds enkele maanden definitief met Robot Printing als zelfstandige onderneming gestart. Hij ontwikkelt en verkoopt de technologie maar print ook voor derden.

Eén van de toepassingen waaraan hij momenteel met klanten werkt is het 3D-printen van mallen voor polyester producten. Een andere exposant die het in de grote afmetingen zoekt, is Opiliones 3D uit Winterswijk. Directeur Peter Sluiter ziet de vraag naar grotere producten vooral in het midden- en kleinbedrijf toenemen. Daarom heeft hij een professionele versie van de Delta FDM 3D-printer ontwikkeld voor producten tot 750 mm hoog. Bijzonder hieraan is dat alle printbare filamenten, inclusief composieten, verwerkt kunnen worden.

Toegevoegde waarde

Het volwassen worden van de 3D-printmarkt bleek op Rapidpro onder andere uit het groeiend aantal 3D-print servicebedrijven. Eén van de Vlaamse deelnemers op dat vlak is Tenco DDM, een bedrijf dat zich richt op het 3D-printen van modellen, prototypes en kleine serie producten. Deze worden in huis afgewerkt, bijvoorbeeld met lakken of coatings. ‘Het belangrijkste is dat we mensen duidelijk maken dat 3D-printen niet goedkoop is’, aldus Rik Hegge van het Belgische bedrijf. Hij merkt dat dit de grootste misvatting is die er momenteel bestaat. ‘Men denkt dat met 3D-printen alles kan en dat het niks kost.’

Het kostenvoordeel komt volgens hem pas aan de orde wanneer je naar de total cost of ownership kijkt en niet alleen naar de kosten van het 3D-printdeel. Doe je dat, dan kun je ook bij kleine aantallen kunststof onderdelen kosten besparen omdat je geen spuitgietmatrijs nodig hebt. Tenco DDM experimenteert momenteel met het 3D-printen van plastics inserts voor matrijzen, waarmee je dan een beperkte serie, bijvoorbeeld een aanloopserie, kunt spuitgieten.