De Rooy breidt freescapaciteit uit met tweede PAMA Vertiram

Met de ingebruikname van een tweede PAMA Vertiram breidt De Rooy Slijpcentrum | De Rooy Precision in Nuenen zijn freescapaciteit fors uit. De opbouw van de portaalfreesmachine is afgerond en het eerste werkstuk, een 44 ton wegende cilinder voor de hightech machinebouw, is bewerkt. Het familiebedrijf beschikt hiermee over een van de grootste freesinstallaties van Nederland.

De Rooy bestaat sinds 1939 en telt ongeveer 125 medewerkers. Het bedrijf begon als slijperij voor industriële messen en groeide uit tot een specialist in groot en nauwkeurig slijpen, frezen en meten. ‘Onze slogan is ‘Groots in precisie’, zegt Adam de Rooy, die samen met Frans en Floortje de Rooy de derde en vierde generatie vormt binnen het familiebedrijf. Na decennia in Eindhoven verhuisde het bedrijf in 2006 naar Nuenen. Sindsdien is het complex verschillende keren uitgebreid, met onder meer een grote meetkamer (2012), een haluitbreiding voor een slijpmachine (2015) en een nieuwe productiehal in 2020 voor groot freeswerk. ‘Bij die bouw hielden we al rekening met meerdere grote portaalfreesmachines’, zegt Adam. ‘Het plan was om om de paar jaar een nieuwe te plaatsen.’ Met de tweede PAMA, de derde freesmachine in de hal, is deze nu grotendeels gevuld.

Solide fundament

De nieuwe PAMA Vertiram behoort tot de grootste portaalfreesmachines van Nederland. De fundering is uitzonderlijk zwaar uitgevoerd. ‘Er zitten 36 palen van negen meter onder en ongeveer 500 kuub beton’, vertelt Adam. ‘De fabrikant test het fundament door er een gewicht van 50 ton op te zetten. Daarna mag het maximaal vier micrometer bewegen. Als dat meer is, keuren ze het af, maar bij ons was het goed.’ De machine werd in 2023 besteld bij PAMA in Rovereto, Italië. De installatie is inmiddels afgerond en de eerste bewerking zit erop: een cilinder van bijna 45 ton uit gereedschapsstaal voor de hightech machinebouw.

De Vertiram is uitgerust met vier spindelkoppen: één hoge-toerenkop en drie lage-toerenkoppen. Het gereedschapsmagazijn biedt plaats aan 384 gereedschappen, ruim het dubbele van de eerste PAMA (180). Ook de spanentransporteurs zijn breder uitgevoerd om de grote hoeveelheden aluminiumspanen beter af te voeren. ‘De eerste machine heeft een kettingwisselaar, deze heeft een robotsysteem’, zegt Frans de Rooy. ‘Dat werkt sneller en betrouwbaarder. We houden de machines zo universeel mogelijk, zodat we zowel aluminium als staal kunnen verspanen.’

Groot en precies

De Rooy is gespecialiseerd in grote en nauwkeurige werkstukken. De grootste slijpmachine kan onderdelen verwerken tot 8 x 3 x 1,5 meter. De grootste freesmachine, de PAMA, kan werkstukken aan van 14 x 4,6 x 2,8 meter met een maximaal gewicht van 50 ton. Sommige producten komen binnen als halffabricaat en gaan naar een bewerking van De Rooy weer verder. ‘Het mooiste is als we frezen, slijpen en meten kunnen combineren’, zegt Adam. ‘Een werkstuk dat gefreesd, geslepen en gemeten moet worden, dat past perfect bij ons. Dan benutten we onze kracht optimaal.’ Het vult elkaar mooi aan. Frezen gaat sneller, maar bij slijpen haal je toleranties die met frezen niet mogelijk zijn. De verhouding frezen en slijpen is bij De Rooy ongeveer fiftyfifty. Alle hallen zijn volledig geconditioneerd op 20 graden Celsius. ‘Dat is cruciaal’, legt Adam uit. ‘We hebben machinebedden van vier tot vijf meter die binnen vijf micrometer vlak moeten zijn. Zonder stabiele temperatuur lukt dat niet. Grote werkstukken moeten ook eerst acclimatiseren voordat we ze beginnen te bewerken.’

Het bedrijf werkt onder meer voor de semiconductorindustrie, machinebouw, voedingsmiddelenindustrie, offshore en mijnbouw. Ongeveer twintig procent van de klanten bevindt zich in het buitenland. ‘We leveren in Duitsland, België, Frankrijk en zelfs Zwitserland’, aldus Adam. ‘Voor groot slijpwerk weten ze ons goed te vinden.’

Automatisering in de praktijk

De Rooy werkt in een tweeploegensysteem en produceert ruim honderd uur per week. Veel werkstukken hebben lange cyclustijden, van enkele uren tot tachtig uur. Dat vraagt om een slimme planning. Frans: ‘We plannen de langere cycli in de avond en nacht, zodat de machines zelfstandig doorwerken. De PAMA’s hebben twee pallets. Op de ene wordt bewerkt, op de andere buiten beladen. Daarmee verkorten we de opspantijd.’ De programmering gebeurt volledig offline met Hypermill. Zes programmeurs verzorgen alle freesprogramma’s. ‘Alle machines draaien met Heidenhain-besturing’, zegt Adam. ‘Dat maakt de frezersflexibel inzetbaar.’

Digitalisering

Digitalisering is een belangrijk speerpunt. De frezerij en rondslijperij zijn inmiddels papierloos, de slijperij volgt in 2026. Ook de administratie is grotendeels geautomatiseerd. ‘Bestellingen en werkorders worden automatisch aangemaakt en gecontroleerd’, zegt Frans. ‘De rol van de medewerker verschuift steeds meer naar het controleren van wat de software doet.’ Over AI-programmering is hij voorzichtig positief.  ‘Voor klein werk komt het snel, maar in groot werk nog niet. Daar spelen te veel variabelen. We maken wel macro’s om repeterend werk te automatiseren.’

Duurzaam produceren

Naast precisie investeert De Rooy in energie-­efficiëntie en duurzaamheid. Op het dak liggen 4200 zonnepanelen, goed voor circa veertig procent van het eigen verbruik. ‘Omdat we 100 uur per week draaien, gebruiken we die stroom voor de meter’, zegt Adam. Het bedrijf is ISO 14001-gecertificeerd en heeft de afgelopen jaren oudere machines vervangen door zuinigere varianten. De zes Unisign-machines krijgen een eco-modus die het energieverbruik verder moet verminderen.

Een sprekend voorbeeld van een duurzame investering is de aanschaf van de briketteerinstallatie voor aluminiumspanen. ‘Toen we veel aluminium gingen frezen, zaten de bakken in tien minuten vol’, vertelt Adam. ‘Met de briketteermachine persen we de spanen samen, het volume wordt acht keer kleiner, het koelmiddel persen we eruit en dat gebruiken we opnieuw. Bovendien leveren de briketten meer op bij recycling.’

Vakmensen opleiden

Het vinden van vakmensen blijft lastig. ‘Voor slijpen bestaat geen goede opleiding’, zegt Adam. ‘We leiden mensen intern op. Vaak zijn het jonge jongens die iets anders hebben gedaan maar toch een technisch vak willen leren. We maken van handige mensen slijpers of frezers.’ De Rooy heeft drie medewerkers op HR, waarvan één zich volledig richt op werving. Nieuwe collega’s starten soms via een uitzendbureau, maar komen daarna in vaste dienst. ‘We willen iedereen in vaste dienst’, zegt Adam. Het ­personeelsbestand is relatief jong. ‘We zijn in korte tijd sterk gegroeid, daardoor ligt de gemiddelde leeftijd laag’, zegt hij.

Voorbereid op de toekomst

Met de tweede PAMA Vertiram en een nieuwe Unisign-machine in opbouw heeft De Rooy de komende jaren voldoende capaciteit. ‘We hebben in 2023 geïnvesteerd toen de markt goed draaide’, zegt Adam. ‘Nu is het wat rustiger, maar als het weer aantrekt, kunnen we vooruit.’ De komende periode wil het bedrijf het slijp­park moderniseren, de digitalisering afronden en mogelijk uitbreiden. ‘De machines die we nu neerzetten, staan hier over 25 jaar nog te frezen’, zegt Frans. ‘We kopen voor de lange termijn. Machines worden vaak steeds groter, naarmate ze meer capaciteit moeten hebben. Machines zullen de komende jaren niet onnauwkeuriger en simpeler worden. Dat wordt allemaal steeds complexer. En als het complexer wordt, dan wordt het automatisch nauwkeuriger’, besluit hij.