Ondernemers verwachten meer te gaan investeren

Het ondernemersvertrouwen is gestegen en komt in het derde kwartaal van 2025 uit op -3,8. Vooral in de vervoer en opslag en de groothandel en handelsbemiddeling steeg het vertrouwen. Toch ervaren ondernemers iets vaker belemmeringen en zijn zij verdeeld over investeringen in 2025. Dit melden het CBS, de KVK, het EIB, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland die in juli is gehouden.

De stijging van het ondernemersvertrouwen komt vooral doordat ondernemers minder negatieve verwachtingen hebben over het economisch klimaat, over de ontwikkeling ervan zijn ze bijna even negatief als vorig kwartaal. Het ondernemersvertrouwen is bijna gelijk aan het gemiddelde (-3,7) van de reeks vanaf 2012.

Sterkste stijging bij vervoer en opslag

Het ondernemersvertrouwen is in acht bedrijfstakken gestegen en in vier gedaald. In de bedrijfstak vervoer en opslag steeg het ondernemersvertrouwen het sterkst, van -12,0 naar -0,9. Ook in de zakelijke dienstverlening steeg dit en sloeg het om van negatief naar positief. Samen met de informatie en communicatie zijn dit de enige bedrijfstakken met een positief vertrouwen. In de landbouw, bosbouw en visserij daalde het ondernemersvertrouwen het sterkst, en is het cijfer het meest negatief. Ook in de horeca, de verhuur en handel van onroerend goed en de detailhandel daalde het vertrouwen, maar bleef op bijna hetzelfde niveau als vorig kwartaal.

Meer bedrijven ervaren tekort aan arbeidskrachten

Ondernemers noemen het tekort aan arbeidskrachten nog steeds het vaakst als de belangrijkste belemmering voor hun bedrijfsvoering. Het aandeel bedrijven dat dit noemt is na twee dalingen op rij gestegen tot ruim 36 procent aan het begin van het derde kwartaal. Dit is iets hoger dan het aandeel bedrijven dat geen belemmeringen ervaart.

Een op de vijf ondernemers ervaart onvoldoende vraag als belangrijkste belemmering, voor ruim tien procent zijn dit financiële beperkingen. Dit is nagenoeg gelijk aan vorig kwartaal. Minder ondernemers zien een tekort aan productiemiddelen als belangrijkste belemmering.

Ruim helft van de bedrijfstakken verwacht meer te investeren

Bijna evenveel ondernemers verwachten in dit jaar meer te investeren als er verwachten minder te investeren. Daarmee zijn de investeringsverwachtingen per saldo nagenoeg gelijk aan een jaar geleden. Zeven van de twaalf bedrijfstakken verwachten per saldo meer te investeren.

Ondernemers in de verhuur en handel van onroerend goed zijn het positiefst over investeringen in dit jaar. Per saldo verwacht zeventien procent meer te investeren. Vorig jaar was dit nog bijna 25 procent. Ten opzichte van 2024 zijn de verwachtingen het meest verbeterd binnen de vervoer en opslag. Hier nam het saldo toe van drie naar twaalf procent.

In de bouwnijverheid, de informatie en communicatie, de detailhandel en de horeca zijn ondernemers negatief over de investeringen. In de industrie houden positieve en negatieve ondernemers elkaar bijna in evenwicht.