Negen acties kabinet voor meer innovatie

Waar andere landen doelgericht investeren in technologie en weerbaarheid, blijft Nederland achter. Te weinig innovatie zorgt voor afhankelijkheden, belemmert kansen voor onze ondernemers, zet onze banen op het spel, bedreigt onze economische veiligheid en op de langere termijn de betaalbaarheid van publieke voorzieningen zoals zorg en veiligheid. 

Minister Karremans (Economische Zaken) stelt daarom, in samenwerking met het bedrijfsleven en kennisinstellingen, negen acties voor om de Nederlandse investeringen in onderzoek en ontwikkeling (R&D) structureel te verbeteren.

De ministerraad is akkoord gegaan met de maatregelen in het zogenoemde 3%-R&D-Actieplan. Dat houdt in dat Nederland drie procent van zijn economie (het bruto binnenlands product, bbp) in 2030 investeert in onderzoek en ontwikkeling (R&D). Twee derde van deze financiering komt binnen dit Europese doel vanuit private investeerders en bedrijven, een derde is publiek vanuit overheid, onderwijs en kennisinstellingen.

Op dit moment investeert Nederland 2,2 procent van het bbp in R&D. Dat is aanmerkelijk minder dan toonaangevende landen als de VS, Zuid-Korea en buurlanden als België en Duitsland. Zonder maatregelen valt het percentage in Nederland terug naar twee procent. Om aan drie procent te komen, is 14,9 miljard euro aan private en publieke investeringen nodig.

De negen acties

1. Verkennen oprichting Nationaal Agentschap voor Disruptieve Innovatie (NADI)
   Met een nieuwe publieke organisatie koopt de overheid als eerste klant baanbrekende innovaties in. In het buitenland zijn doorbraken zoals het internet, GPS, mRNA-technologie op deze manier opgeschaald.
2. Oprichten R&D-lanceerplatform
   Gericht kennisintensieve bedrijven naar Nederland halen of hier laten uitbreiden door het wegnemen van belemmeringen voor bijvoorbeeld toegang tot talent, ruimte of innovatieregelingen.
3. Mobiliseren drie miljard euro institutioneel kapitaal voor R&D-intensieve scale-ups
   Startups groeien niet door tot scale-ups door gebrek aan financiering. Het kabinet gaat institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, hiervoor verder mobiliseren.
4. Vergroten experimenteerruimte voor technologische start- en scale-ups.
   Inzet op betaalbare toegang tot hoogwaardige experimenteerruimte voor diverse sleuteltechnologieën zoals de AI-fabriek. Groeibedrijven kunnen zo sneller ontwikkelen en opschalen.
5. Stimuleren van kennisvalorisatie
   Een stevige impuls om goede ideeën uit de wetenschap vaker uit te laten groeien tot succesvolle bedrijven of toepassingen. Via ondernemerschap, spin-offs en beleid zoals standaard deal terms bij kennisinstellingen.
6. Verhogen beschikbaar technisch talent en arbeidsbesparende technologieën
   Zet in op sectorale en regionale programma’s zoals het Versterkingsplan Microchiptalent en Techkwadraat om het tekort aan technisch talent structureel te verkleinen.
7. Oprichten van een EU-cofinancieringsvoorziening
   Een structurele voorziening waarmee de overheid innovatie en technologie nationaal meefinanciert. Nu missen we zonder budget voor Nederland interessante EU-financiering.
8. Doorontwikkeling innovatie-instrumentarium
   Optimaliseert bestaande regelingen, zoals de WBSO en PPS-toeslag, zodat bedrijven sneller, eenvoudiger en effectiever worden gestimuleerd om te investeren in R&D.
9. Nationale Investeringsinstelling
   Publieke investeringsinstelling met focus op innovatie, technologie en verdienvermogen die financiering mogelijk maakt voor bedrijven die nu tussen wal en schip vallen.

Minister Karremans (Economische Zaken): ‘We moeten eerst ons geld verdienen, voordat we het kunnen uitgeven. In Nederland ondernemen en werken slimme koppen en gouden handen, maar we halen te weinig uit innovatie. Daarom moeten we aan de slag om onze specialistische kennis vaker en beter naar de markt te brengen, publieke en private investeringen omhoog te krijgen en het aantal kennisintensieve bedrijven in Nederland te vergroten.’

Nederland EU-innovatieleider, maar geen top innovatie-investeerder

Nederland is als nummer drie van de EU een innovatieleider. Dat komt vooral door onze ijzersterke wetenschap, goede opleidingen, digitalisering en publiek-private samenwerking. Als we nu niet meer investeren verliezen we die positie in de toekomst. We zijn namelijk als het gaat om investeringen in innovatie slechts de nummer negen. We blijven ver achter bij landen als Duitsland (3,1%), Oostenrijk (3,3%), België (3,3%) en Zweden (3,6%). Nederland blijft samen met onder andere Frankrijk (2,2%), Slovenië (2,1%) en Tsjechië (1,8%) al jaren onder de 3%-norm hangen, ondanks eerdere ambities om de achterstand in te lopen.