Dikker staal voor sluis Eefde

Rijkswaterstaat, Hollandia Infra en Bosch-Rexroth presenteerden de eerste segmentsluisdeur in Nederland. Als schutsluis is dit type deur nieuw, maar als waterkering is hij al vaker gebruikt in Nederland. De sluisdeur maakt onderdeel uit van de nieuwe sluis bij Eefde.

Met dit type deur is de sluis veel veiliger dan met een normale sluisdeur. Door de waterdruk en het drijfvermogen wordt de deur bij falen van het systeem omhoog gedrukt als dat nodig is en sluit de sluis zich door het wegstromende water. Door de segmentering in zes compartimenten kan de holle drijvende deur bijna niet zinken. Er moeten meer dan drie compartimenten lek zijn wil het mechanisme niet meer kunnen functioneren.

 

Meer vervoer over water

De poort naar het Twentekanaal kenmerkt zich in extreme situaties door ruim zeven meter verval. Gaat daar iets fout dan is de ramp niet te overzien en loopt het kanaal leeg. De inmiddels monumentale sluis – gebouwd in de jaren 30 – met hefdeuren heeft groot onderhoud nodig en er was al een capaciteitsprobleem voor de scheepvaart. Dit wordt door de nieuwe sluis opgelost. Tijdens de renovatie kan er doorgeschut worden met de nieuwe kolk.

De benedendeuren van de kolk zijn normale stalen puntdeuren, hoewel ze door het grote verval wel hoger zijn dan standaard. Met de nieuwe schutsluis wordt ook voldaan aan de wens van de Minister om in 2020 900 vrachtwagens per dag meer van de weg te halen ten opzichte van 2013. ‘De verwachte groei van vrachtschepen zal van 12.000 per jaar naar 20.000 schepen gaan in 2020′, vertelt omgevingsmanager Rijkswaterstaat Ernst Rijsdijk. 

 

Veiliger

Als extra aanvaringsbeveiliging komt er een slagboom met staalkabel over de kolk om schepen af te remmen die doorvaren. Daarnaast zijn er in het bewegingswerk hydraulische cilinders toegepast. Bij conventionele bewegingswerken wordt de cilinder door een apart hydraulisch systeem aangedreven. Voor sluis Eefde heeft Bosch-Rexroth een nieuw elektrisch hydraulisch systeem ontwikkeld waar de power unit zich achter op de cilinder bevindt. Dit systeem is in staat klappen van aanvaringen deels te absorberen. Daarnaast is het energiezuiniger, tot wel veertig procent ten opzichte van conventionele systemen. Ook bevat het systeem minder hydraulische olie die kan wegstromen bij calamiteiten.

Patrick Bos, projectmanager bij Hollandia Infra, vertelt meer over de staalconstructie en de segmentdeur die ook niet standaard is. Bij openen voor de scheepvaart rolt een segmentdeur door een geleiderails de bodem in. De deur is als het ware de bodem. De segmentdeur weegt vijftig ton en de twee puntdeuren samen honderd ton. De segmentdeur is 15,10 x 4,60 x 5,60 meter en elke puntdeur is een staalconstructie van 13,40 x 7,70 x 0,68 meter.  

 

Zwaardere deuren

‘Het project kent wel wat uitdagingen’, vertelt Bos. ‘Zelfs als we naar de normale puntdeuren kijken, is het een gewone stalen plaat met troggen erop gelast.’ Echter omdat de waterstanden best wel fluctueren naar het Twentekanaal zijn de deuren hoog en krijg je meer last van het vermoeiingsaspect. Hiervoor is besloten de staalplaten wat dikker te maken met zwaardere opgelaste troggen. 

 

‘De segmentdeur is een hele andere uitdaging. We hebben er best wel veel gebouwd. De Maaskering bijvoorbeeld is een hele bekende.’ De Ipswich en Boston zijn segmentdeuren in Engeland die door Hollandia Infra gebouwd zijn. ‘De krachtwerking is ons wel bekend, maar de sluis in Eefde gaat wel twintig keer per dag ingezet worden’, gaat Bos verder. ‘Dus daar kwam ook het vermoeiingsaspect in staal om de hoek kijken.’ Alle draaiwerken en lassen zijn zwaarder uitgevoerd om de vermoeiing en torsie op te vangen. Omdat de deur maar eenzijdig wordt aangedreven speelt torsie ook een rol. 

De afdichting voor een noodkering kan van rubber zijn omdat een noodkering maar eenmaal per jaar getest wordt en dichtgaat. De verwachting is dat de kolk in Eefde twintigmaal per dag open- en dichtgaat. Dat lukt niet met rubber. Een rubberen afdichting die in zijn sponningen langs het staal loopt, slijt hard. Het rubber legt per dag een afstand van 300 meter af langs het staal. ‘Daarom hebben we voor polyurethaan gekozen. Er is tevens een actieve afdichting van gemaakt.’ Tijdens het bewegen is er nauwelijks contact tussen de kunststof en staal, maar gesloten wordt het tegen elkaar aan gedrukt door de waterdruk.

‘In tegenstelling tot segmentdeuren in Duitsland hebben wij hier een compleet afgesloten deur toegepast, zonder schuiven om te nivelleren’, vertelt Bos. ‘Dit houdt in dat de deur een drijflichaam is, lucht- en waterdicht, verdeeld in zes compartimenten. Bij een calamiteit, stel het bewegingswerk valt uit, dan kan hij door de waterdruk en drijfvermogen sluiten. Al lopen drie van de zes compartimenten vol water, dan functioneert de deur nog steeds.’

Aannemerscombinatie Lock to Twente startte in januari 2018 en verwacht het complex in augustus 2020 op te leveren. Lock to Twente bestaat uit een samenwerking van Mobilis, Croonwolter&dros en TBI PPP.

 

www.mobilis.nl/nl/uitbreiding-sluis-eefde