Extra meting geeft aan: Vrije val voor mkb-metaal

Uit deze tussentijdse peiling, die in januari is gehouden onder ondernemers in het mkb-metaal, blijkt dat zij er vanuit gaan dat ook voor de metaalsector een zware periode is aangebroken. De ontwikkelingen op de wereldmarkt en de gevolgen hiervan voor Nederland zijn voor de Metaalunie aanleiding geweest voor deze extra Economische Barometer.

Kijkend naar het komend half jaar zijn de ondernemers in overwegende mate niet positief. Zowel voor de binnenlandse- als buitenlandse orderposities verwachten de ondernemers in het mkb-metaal dat deze fors minder zullen zijn dan het afgelopen half jaar. Na ruim vier jaar groei van de binnenlandse orderpositie, geeft in het afgelopen kwartaal ruim een derde van de ondernemers aan dat hun orderpositie is afgenomen en nog geen kwart dat deze is gegroeid. De verwachtingen voor de ontwikkelingen van de binnenlandse orderpositie voor het komend half jaar zijn behoorlijk negatief. Per saldo verwacht 32 procent een afnemende orderpositie. Een jaar geleden was dit per saldo nog een groei van 30 procent.

Was de beoordeling van de orderpositie buitenland een kwartaal geleden nog voorzichtig positief, nu is deze per saldo negatief. 32 procent van de ondernemers geeft aan minder te hebben geëxporteerd in de afgelopen periode en 20 procent meer. Ook de waardering van de buitenlandse orderpositie is fors gedaald. Waardeerde vorig jaar nog ruim de helft van de ondernemers de buitenlandse orderpositie gunstig, nu is dat nog slechts 13 procent. Het aantal bedrijven dat deze orderpositie ongunstig waardeert is gestegen van 7 naar 31 procent. De verwachtingen voor de exportorders zijn nog slechter. 40 procent van de ondernemers verwacht het komend jaar minder te exporteren. 17 procent verwacht meer te exporteren; dit was vorig jaar nog ruim de helft.

De werkgelegenheid in de sector is voor het eerst in jaren per saldo iets gedaald. Deze daling komt vooral voor rekening van uitzendkrachten en ingeleend personeel. Het aantal bedrijven dat vast personeel in dienst heeft genomen (10 procent) is gelijk aan het aantal bedrijven dat minder vast personeel in dienst heeft (10 procent). Bij de overige 80 procent  van de bedrijven is het personeelsbestand gelijk gebleven. Het aantal bedrijven dat van ingeleend personeel gebruik maakt is per saldo met 13 procent afgenomen. Vorig kwartaal groeide dit percentage juist met 13.

Ondanks het feit dat ook het aantal vacatures dat openstaat behoorlijk afneemt, heeft nog één op de drie bedrijven op dit moment 1,7 fte (22.000 vacatures) openstaan. Een half jaar geleden had nog bijna de helft van de bedrijven gemiddeld bijna twee vacatures openstaan. Naar verwachting kan men alle openstaande vacatures binnen het halfjaar invullen.

Ook uit de beoordeling van de bedrijfsresultaten komt een somberder toekomstbeeld naar voren. Vooral ontwikkeling van de bedrijfsresultaten in het vierde kwartaal ten opzichte van de voorafgaande periode is minder rooskleurig. 33 procent van de mkb-metaal-ondernemers geeft aan dat het vierde kwartaal minder was, bijna de helft hetzelfde en 18 procent beter. De verwachtingen zijn nog minder gunstig dan de resultaten van het afgelopen kwartaal. Voor de komende periode verwacht 40 procent een slechter bedrijfsresultaat en slechts 12 procent  een beter. Alhoewel het aantal bedrijven dat winst maakt de afgelopen twee jaar redelijk constant is gebleven op ruim driekwart, is dit nu teruggelopen tot 68 procent.

Ondernemers geven aan in 2009 fors minder te investeren dan in het afgelopen jaar. Het percentage bedrijven dat in 2009 minder denkt te investeren is toegenomen van 16 naar 47. Nog maar 12 procent van de ondernemers verwacht in 2009 meer te investeren dan in 2008, terwijl dit vorig jaar nog een derde was. Begin vorig jaar nog, lag de investeringsverwach-ting op het hoogste niveau sinds zeven jaar.

De sector service en onderhoud binnen de mkb-metaal is de enige sector die groeit. De beoordeling van de orderportefeuille is over het afgelopen kwartaal overwegend positief, de bedrijfsresultaten zijn goed en het aantal medewerkers is per saldo toegenomen. De vraag naar personeel is nog vrij groot en ondernemers verwachten het aantal openstaande vacatures in de komende periode nog niet in te kunnen vullen.

Cijfers en grafieken, zie:  

090203_Barometer.pdf