Column: Goed gepikt

Door Piet Oskam

Dat is nooit anders geweest. Door de geschiedenis heen zijn allerlei bouwstijlen ontwikkeld, waarbinnen diverse architecten elkaars ideeën hebben overgenomen en verder uitgewerkt. Binnen een bouwstijl zie je immers meer overeenkomstige elementen dan verschillende ornamenten. Dat levert een bepaalde verwantschap op, waardoor achteraf een herkenbare periode aangeduid kan worden. Het levert vanzelfsprekend ook veel ruzie en onmin op. Dat is de keerzijde. Het valt immers niet altijd mee om oorspronkelijk te zijn.

Foto’s

Originaliteit is slechts enkelen gegeven. Zo ontmoette ik jaren geleden bij een meeting een architect, uiteraard voorzien van een onafscheidelijk fototoestel. Zo’n miniatuur apparaat met een grote digitale opslag-capaciteit. De bijeenkomst vond plaats in een imposant gebouw met een groot atrium. Veel glas en een indrukwekkend auditorium met uitzicht op een groot verkeersplein. Een karakteristiek gebouw, dat veel bekijks heeft.

De architect vroeg beleefd aan de gastheer of hij ook foto’s mocht maken. Dat was geen bezwaar. Al flitsend liep de architect door het pand en legde zowel het opvallende geheel als opmerkelijke details nauwkeurig vast. Terwijl de bijeenkomst met interessante lezingen werd gevuld, zag je de architect met een beschouwende blik de bewonderenswaardige binnenzijde van het gebouw nauwkeurig in zich opnemen.

Herkenning

Anderhalf jaar later kreeg ik een uitnodiging voor de opening van een bankgebouw, ergens anders in het land. Prachtig gelegen, met een kenmerkend atrium en een opvallend auditorium, met uitzicht op de omgeving. Er bekroop mij een gevoel van herkenning. Bij de opening van het pand werden de mij uit een eerder contact bekende architect en de andere betrokkenen bij de bouw in het zonnetje gezet. Zowel qua ontwerp als qua bouw was er iets moois neergezet.

Ook een collega-architect bezocht het openingsfeest. En ook hij bleek een bewonderaar van het transparante gebouw, waarin kunstig was omgegaan met glas en steen. Hij kon zich niet weerhouden om met een klein digitaal toestel enkele beelden vast te leggen. Op aangeven van de ontwerpende architect werd hem vriendelijk verzocht om niet te fotograferen. Een receptie is daarvoor niet het juiste moment.

Originaliteitsprijs

Ongetwijfeld heeft deze architect een andere gelegenheid benut om de ontwerpdetails vast te leggen. Zo gaat dat in het wereldje. De originaliteitsprijs is slechts voor enkelen weggelegd. Dat geld ook voor een beroepsgroep, waarin originaliteit één van de belangrijkste competenties is.

Piet Oskam is directeur van het Centrum voor Innovatie van de Bouwkolom (CIB) in Zeist