Column Casper Burgering: ‘Hooggespannen nikkelmarkt’

Tot en met juni dit jaar was er weinig aan de hand. De prijs van nikkel schommelde kalmpjes van januari tot en met juni tussen de USD 10.500 en 13.500/t. De gemiddelde prijsbeweeglijkheid was ‘slechts’ 9 procent. In juli veranderde echter het sentiment. Indonesië wilde vanaf 2022 weer een exportban op nikkelerts invoeren. De onrust nam toe en de prijs steeg in juli en augustus.

Wispelturig Indonesië

Toen kwam september. De Indonesische regering veranderde plots van standpunt. Zij kondigde aan om de exportban op nikkelertsen naar voren te halen. Niet vanaf 2022 maar vanaf 2020 mogen onbewerkte nikkelertsen Indonesië niet meer verlaten. Totale paniek natuurlijk. De prijs steeg spectaculair op de veronderstelling dat vanaf 2020 de markt een groot tekort aan ertsen heeft.

Met de vraag gaat het nu even niet goed. Het verbruik van nikkel kan grofweg worden onderverdeeld in twee soorten: de zogenoemde first use en een end use. De first use heeft betrekking op de conversie van primair nikkel naar halffabricaten. Hiervan is zo’n 70% van het primaire nikkel bestemd voor de roestvaststaalsector. Deze sector gaat het mondiaal niet voor de wind. Zwakke tot negatieve marges voor fabrieken, dalende vraag, structurele overcapaciteit en overproductie.

Eindvraag

De halffabricaten uit de first use vormen grofweg de basis voor de end use. Meer dan de helft van de halffabricaten gaat naar de machinebouw en metaalverwerkende industrie. En een kwart heeft de bouw- en transportsector als eindbestemming. Ook hier hoeven ze geen rekening te houden met enige rugwind. Door het onzekere macro-economische klimaat komt er minder vraag vanuit deze sectoren. De bouwactiviteit koelt af, de industriële verwerking daalt en de autoproductie krimpt.

Ondanks de zwakke vraag, is de nikkelprijs dit jaar met zo’n 60 procent gestegen. Deze toename is voor een groot deel toe te schrijven aan de verwachting van een tekort aan ertsen. We moeten echter nog bezien of er daadwerkelijk flinke tekorten komen. Want wie weet stappen andere nikkelertsrijke landen (Filipijnen, Nieuw Caledonië, Rusland, Australië) in het gat dat Indonesië achterlaat. En wat als de vraag uit de belangrijkste sectoren amper groeit of zelfs krimpt, hebben we dan nog wel zoveel ertsen nodig?

Speculatie

Dat de prijs nog zijn hoge niveau kan behouden komt ook door de hooggespannen verwachtingen rondom de opkomst van de elektrische auto en de batterijtechniek. Het wordt gezien als de groeiparel voor de nikkelmarkt. Maar het is een ontwikkeling die heel langzaam gaat. Mijn conclusie is dat pure speculatie op zowel de aanbod- als de vraagzijde de nikkelprijs van nu hoog houdt.

Casper Burgering, ABN AMRO

Reageren?
redactie@vraagenaanbod.nl