Kritische reacties op adviezen Commissie Borstlap

Lees hier meer over de achtergrond en inhoud van het rapport van de commissie.

MKB-Nederland stelt dat de arbeidsmarkt van de toekomst vraagt om evenwichtige oplossingen. MKB-Nederland, VNO-NCW en LTO Nederland delen met Borstlap het standpunt dat doorgeslagen flex om oplossingen vraagt. ‘Maar tijdelijk werk en ondernemerschap zwaarder belasten, is niet de route. Het gaat niet aan ondernemers gelijk te behandelen als andere werkenden, terwijl zij bestaansrisico’s geheel voor eigen rekening nemen.’ Goed te spreken zijn de ondernemersorganisaties onder meer over de inzet van Borstlap op ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid.

Volgens de organisaties heeft Nederland met een zeer laag werkloosheidspercentage een arbeidsmarkt die ‘levert’, en dat moet zo blijven. ‘De adviezen van de WRR en Borstlap beoordelen we op toekomstbestendigheid’, aldus MKB-Nederland, VNO-NCW en LTO Nederland. ‘Door de digitale ontwikkelingen verdwijnt routinematig werk, worden hogere vaardigheden vereist en nemen de behoefte aan en mogelijkheden voor autonoom, onafhankelijk en zelfstandig werken toe. Zoals de WRR ook constateert hebben mensen daardoor grotere kansen op meer grip op hun werk.’

Werk in alle mogelijke vormen

Voor de ondernemersorganisaties is daarom het uitgangspunt dat werk in alle mogelijke vormen naar mensen toe moet kunnen komen, waarbij uitwassen worden aangepakt. Het is terecht dat de commissie-Borstlap pleit voor een betere balans tussen vergelijkbare arbeidsrelaties, maar zij ziet de vaste arbeidsovereenkomst te veel als de norm. ‘We begrijpen heel goed dat mensen zekerheden nodig hebben, maar dat moet je anders organiseren’, aldus MKB-Nederland, VNO-NCW en LTO Nederland.

De organisaties maken zich zorgen over de gevolgen – voor werkgevers en werknemers – van het opnieuw duurder maken van tijdelijk werk, zeker waar bedrijven geen andere opties hebben, zoals seizoensgebonden werk. Ten aanzien van uitzendwerk plaatsen zij kanttekeningen bij de uitwerking van de plannen, die geen recht doet aan de brede opstapfunctie die de branche heeft om mensen aan het werk te helpen. Er moet voldoende ruimte blijven voor uitzendarbeid. Positief is dat de commissie het werkgeverschap wil ontlasten en de re-integratie van zieke werknemers wil beperken tot het eigen bedrijf. Met name voor kleinere werkgevers drukken de lasten en verantwoordelijkheden nu te zwaar. De ondernemersorganisaties zien in de voorstellen voor vergroting van de wendbaarheid in de arbeidsovereenkomst (interne flexibiliteit) perspectief voor de kortere termijn, mits dit in de praktijk ook waar te maken valt. Afhankelijk van de praktische uitwerking zou dat het beroep op externe flexibiliteit kunnen verminderen.

Zwaardere belastingen

MKB-Nederland, VNO-NCW en LTO Nederland wijzen de voorstellen voor zwaardere belastingen op het ondernemerschap (IB-ondernemers én dga’s) af. Borstlap schakelt ondernemers gelijk aan elke andere (zelfstandig) werkende, terwijl hun risico’s groter zijn en volledig voor eigen rekening komen. Ongelijke gevallen gelijk behandelen is geen oplossing. De ondernemersorganisaties vinden dat Borstlap hiermee de welvaarts- en banenmotor van Nederland – het ondernemerschap – ontmoedigt en ondermijnt, met mogelijk negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid. ‘We hadden juist van de commissie verwacht dat zij een onderscheid zou kunnen bedenken tussen mensen die onafhankelijk werken en (andere) ondernemers.’

Reactie Koninklijke Metaalunie

Koninklijke Metaalunie onderschrijft de kritiek van MKB-Nederland en VNO-NCW dat de commissie Borstlap ten onrechte alle werkenden in Nederland ziet als werknemers tenzij… Dit past volgens de ondernemingsorganisaties niet bij een moderne arbeidsmarkt. ‘Daar moet juist een verscheidenheid aan arbeidsrelaties gelijkwaardig naast elkaar kunnen bestaan. Voor de werkende van de 21ste eeuw moeten het arbeidsrecht en vaste arbeidscontract uit het begin van de vorige eeuw niet meer als norm gelden’, vindt Jos Kleiboer, directeur Beleid Metaalunie.

Metaalunie is het met de commissie eens dat er een onderscheid moet komen tussen de zzp’ers, die eigenlijk werknemers zijn, en de ondernemers zonder personeel (ozp’ers). Kleiboer: ‘De doorgeschoten hoeveelheid zzp’ers, waar veel schijnzelfstandigheid tussen zit, zorgt voor een onevenwichtige situatie, die om een oplossing vraagt. Het is aan de politiek om duidelijke regels te stellen voor het onderscheid tussen een oneigenlijke ondernemer, veel van de huidige zzp’ers, en daadwerkelijke ondernemers. Wel of niet zelfstandig investeren zou een invalshoek kunnen zijn.’

Het voorstel om de ondernemersfaciliteiten te beperken, kan niet op draagvlak rekenen van Metaalunie zegt Kleiboer. Voor ondernemers moeten de huidige ondernemersfaciliteiten tenminste gehandhaafd blijven vindt hij. ‘Ondernemers moeten niet geconfronteerd worden met verplichte regelingen voor pensioen en arbeidsongeschiktheid. Uiteraard moeten, indien gewenst, dergelijke faciliteiten wel voor hen toegankelijk zijn. Het basisprincipe blijft ‘eigen meester, niemands knecht’, met andere woorden ‘op basis van vrijwilligheid.’

De commissie Borstlap wil een persoonlijk ontwikkelingsbudget introduceren voor iedereen. ‘Een interessante gedachte’, vindt Kleiboer. ‘Maar wij zien dat vooralsnog als een hypothetisch model, waar nog niet veel goed werkende voorbeelden van zijn.’ Samenvattend zegt hij het een interessant rapport te vinden. ‘Het leidt zeker tot veel discussie en hopelijk tot verbeteringen voor het mkb-metaal’, aldus Kleiboer.